Buitenland28 april 1999

Belgrado: In totaal al duizend slachtoffers

Zeker 16 burgers bij
NAVO-actie gedood

Van onze buitenlandredactie
BELGRADO – Zeker twaalf kinderen en vier volwassenen zijn gisteravond gedood bij een bombardement door de NAVO op Surdulica, in het zuidoosten van Servië.

De NAVO erkende vanochtend in een verklaring dat burgerslachtoffers niet zijn uit te sluiten bij de aanval op de kazerne van Surdulica, 275 kilometer ten zuidoosten van Belgrado. Het is de vijfde keer sinds 24 maart dat de NAVO toegeeft per ongeluk burgers te kunnen raken. De televisieomroep CNN heeft gemeld dat de NAVO-vliegtuigen mogelijk een dorpje vlak bij de kazerne hebben gebombardeerd.

Verschillende Joegoslavische media hebben veel doden onder burgers gemeld. Het persbureau Beta spreekt voorlopig van twaalf kinderen onder de 13 jaar en vier volwassenen. In de afgelopen nacht zijn tot dusverre zestien dode lichamen uit twee woningen geborgen. De Servische televisie (RTS) zegt dat er zeker twintig doden zijn gevallen. Elf mensen zijn zwaargewond in ziekenhuizen opgenomen.

De burgemeester van de getroffen stad, Miroslav Stojiljkovic, zegt dat er helemaal geen militaire installaties in de stad zijn. Hij vreest dat het dodental veel hoger wordt omdat nog slechts een deel van de puinhopen is doorzocht. Buurtbewoners zeiden dat in een van de verwoeste huizen alleen al zeker twintig mensen waren. Eenvierde van de woningen in de plaats van 15.000 inwoners heeft schade opgelopen, aldus de autoriteiten.

Doeltreffend
De NAVO heeft de afgelopen ook aanvallen rond de Joegoslavische hoofdstad uitgevoerd. Het Joegoslavische persbureau Tanjug meldde dat de NAVO een „grootscheepse aanval” heeft ingezet op de omgeving van Belgrado. Meer details verstrekte Tanjug niet. Rond 01.15 uur klonk in Belgrado het luchtalarm. In de omgeving waren inslagen te horen.

Volgens het onafhankelijke persbureau Beta zijn kazernes in een buitenwijk van Belgrado getroffen door de NAVO-raketten. De kazernes staan vlak bij een ziekenhuis in de woonwijk Topcider, meldde Beta. Ongeveer 1,5 uur na de inslag hing er een dikke rookwolk boven de buurt. In de omgeving zouden verschillende ruiten zijn gesneuveld.

De NAVO vindt die aanvallen doeltreffend. „Het werkt”, zei opperbevelhebber generaal Wesley Clark gisteren. Clark dreigde de leiding in Joegoslavië met de mededeling dat de aanvallen tot nu toe slechts een peulenschil zijn vergeleken bij wat nog volgt als Belgrado de eisen van de NAVO niet inwilligt.

Sommige waarnemers menen dat de economische schade die een maand van NAVO-bombardementen hebben aangericht groter is dan de materiële schade die Joegoslavië leed in de hele Tweede Wereldoorlog.

Het doel van de bombardementen is volgens de NAVO de Joegoslavische leiding te dwingen akkoord te gaan met een regeling voor de status van de omstreden provincie Kosovo, waarvan de uitvoering onder toezicht moet staan van een buitenlandse troepenmacht.

De Joegoslavische minister van Buitenlandse Zaken heeft gisteren de NAVO ervan beschuldigd voornamelijk civiele doelen te bestoken. Hij spreekt van duizend doden onder burgers tot nog toe. Voorts veroorzaakt de NAVO een gigantische milieuramp met het bombarderen van onder meer de petrochemische industrie. Er zit bovendien verarmd uranium in onderdelen van de bommen. Dat veroorzaakt volgens Belgrado een gevaarlijke stijging van de radioactiviteit in de getroffen gebieden.

Tankjagers
De NAVO bestookte gisteren voornamelijk doelen in en rond de Servische provincie Kosovo. In de regio rond Pristina sloegen binnen een tijdsbestek van 3 uur 25 raketten in. Voorts werd de regio Lipljan ten zuiden van Pristina bestookt, alsmede het civiele en militaire vliegveld Slatina, meldde Tanjug.

Drie clusterbommen vielen in de buurt van een landbouwschool aan de rand van Pristina. Verschillende raketten sloegen in Decani en Pec in. Rond het middaguur werd een brug die Kosovo met de rest van Servië verbindt voor de vierde maal geraakt, met „ernstige materiële schade” in omliggende dorpen tot gevolg.

Tussen Prizren en de Albanese grens waren Amerikaanse A-10-gevechtsvliegtuigen actief. Vanuit Albanië was te zien hoe de tankjagers rondjes draaiden en vuurpijlen afschoten, klaarblijkelijk om warmtezoekende luchtdoelraketten af te weren. Ook waren explosies te horen, vermoedelijk van luchtafweergeschut of artillerie.

De Hongaarse regering heeft gisteren toegestemd in een verzoek van de NAVO om twintig tankvliegtuigen op haar grondgebied te stationeren. Volgens minister van Defensie Janos Szabo is Hongarije nog niet formeel gevraagd gevechtsvliegtuigen van de NAVO te stationeren.

Bulgarije is bezig de luchtverdediging rond de kerncentrale Kozlodui te versterken voordat het land zijn luchtruim openstelt voor de NAVO, zo berichtte het persbureau BTA gisteren. Luchtafweerinstallaties worden verplaatst van kazernes in het oosten van Bulgarije naar de kerncentrale, die 110 kilometer ten oosten van Joegoslavië ligt. Bovendien zal het luchtruim boven de zes reactoren tellende centrale uit veiligheidsoverwegingen gesloten blijven voor NAVO-toestellen.