UNHCR wil spanning aan grens wegnemenVluchtelingen zo snel mogelijk verspreidenVan onze buitenlandredactie KUKES De hulpverlening aan vluchtelingen uit Kosovo moet zoveel mogelijk geconcentreerd worden op het verplaatsen van vluchtelingen naar landen waar ze welkom zijn. Er worden nog duizenden nieuwe vluchtelingen verwacht in de buurlanden van Joegoslavië en de spanningen aan de grenzen nemen toe. Dat heeft de speciale gezant voor de Balkan van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR, Nicholas Morris, gisteren gezegd. Volgens Morris is zijn ongeveer 600.000 etnische Albanezen nu Kosovo ontvlucht en zijn er nog honderdduizenden onderweg. Hij maakte zich zorgen over beschietingen en ander geweld bij de Joegoslavisch-Albanese grens. Ook zei hij dat de Macedonische regering de garantie nodig heeft dat de vluchtelingen die nu nog aankomen in Macedonië, daar snel weg zullen gaan, om de labiele etnische verhoudingen in het land niet te verstoren. In Albanië voeren de Serviërs nog steeds beschietingen uit en vinden gevechten plaats met guerrillastrijders van het Kosova Bevrijdingsleger (UCK). Als dat conflict escaleert, lopen de vluchtelingen in het grensgebied bij Kukes gevaar, aldus Morris van het UNHCR. We hebben geen directe bewijzen dat dat zal gebeuren. Maar het is zeer duidelijk dat de politieke spanning tussen Albanië en Joegoslavië toeneemt, zei hij. De belangrijkste regel voor de opvang van vluchtelingen is dat ze niet worden opgevangen in het zicht van een vijandige grens. Amerikaanse functionarissen verklaarden gisteren dat Washington 20.000 vluchtelingen uit Kosovo tijdelijk wil opvangen op het vasteland van de VS. Eerst had Washington de 20.000 willen opvangen op de Amerikaanse marinebasis Guantanamo op Cuba. Regeringsfunctionarissen hebben echter samen met hulporganisaties in de VS een plan uitgewerkt om de mensen bij verwanten in de VS onder te brengen. Er zijn etnisch Albanese gemeenschappen in steden zoals Detroit, Cleveland, Chicago en New York. Te weinig kampen De Albanese regering heeft het UNHCR bekritiseerd omdat de organisatie te weinig kampen zou hebben opgezet nadat de bombardementen op Joegoslavië waren begonnen. Morris schreef de problemen bij de opvang toe aan verschillende factoren, onder meer aan de logistieke problemen in het arme Albanië. Kukes is inmiddels door de hulporganisaties veranderd in een doorvoerkamp in plaats van een permanent opvangkamp. In sommige kampen worden geen oventjes en dekens meer uitgedeeld om te voorkomen dat de vluchtelingen in de kampen blijven. Sinds de vluchtelingenstroom naar Albanië op gang kwam heeft de regering bussen ingezet om hen naar plaatsen in het zuiden van Albanië te brengen, onder meer naar Tirana. Volgens Daniel Endres van het UNHCR kan Tirana echter niet veel meer vluchtelingen opnemen en rijden de bussen daarom nog verder naar het zuiden. Veel vluchtelingen zouden ook zelf gaan zoeken naar onderdak als ze eenmaal de bus hebben verlaten. Het Nederlandse Rode Kruis gaat bij de havenstad Vlore in Albanië, zo'n 150 kilometer ter zuidwesten van de hoofdstad Tirana, een opvangkamp inrichten voor ongeveer 10.000 vluchtelingen, verdeeld in vijf units. Op korte termijn stuurt het Rode Kruis 20.000 hygiënische pakketten naar de vluchtelingen. Een transport van 30 ton hulpgoederen is vandaag uit het Belgische Oostende naar Skopje vertrokken. NAVO-woordvoerder Jamie Shea meldde dat hulporganisaties in Albanië en Macedonië steeds meer vluchtelingen zien met verwondingen door kogels en granaatscherven. De grens tussen Albanië en Joegoslavië zou zijn gesloten. De NAVO-troepen in Albanië zetten zich vooral in om de 140.000 vluchtelingen in Kukes naar tien andere kampen in Albanië te brengen. Ook de niet-NAVO-landen Oostenrijk, Letland, Litouwen, Roemenië, Slovenië en Slowakije zouden hulp bieden in Albanië. De autoriteiten van Macedonië hebben in de nacht van dinsdag op woensdag vluchtelingen weggehaald uit een stuk niemandsland bij de grens, waar ze 2 dagen hadden gezeten in modder, kou en regen. Ze konden geen kant op omdat ze aan beide zijden van de grens werden bewaakt door soldaten. Hulpverleners vrezen dat het niemandsland snel weer zal worden opgevuld door nieuwe vluchtelingen. Volgens de UNHCR komen de meeste verdrevenen 's nachts de grens met Macedonië over, omdat zij vrezen dat de Macedonische grenswachten hen anders terugsturen. Macedonië liet gisteren enkele duizenden etnisch Albanese vluchtelingen toe die sinds 2 dagen ingesloten zaten in een niemandsland bij de grens met Servië. Spoedhulp Er ontwikkelt zich echter een nieuwe crisis voor vierduizend tot zevenduizend vluchtelingen die opeengepakt zitten in een bergdorpje in het noorden van Macedonië, met weinig levensmiddelen en moeilijk bereikbaar voor internationale hulporganisaties. De UNHCR vreest dat het gehucht bezwijkt onder een verwachte nieuwe stroom tussen de 10.000 en 15.000 andere vluchtelingen. De tijdens de weekwisseling door de Serviërs tegengehouden vluchtelingen zijn volgens Zwitserse diplomaten zijdalen ingedreven. De verschillende groepen hebben daardoor geen contact meer met elkaar. Een UCK-commandant zei in een telefoongesprek met een Zwitserse tv-zender dat die mensen niets meer te eten hebben. Het dringendst voor ons is humanitaire spoedhulp voor de mensen die nog ronddolen in Kosovo. Uit Montenegro vertrekken volgens Morris dagelijks duizend Kosovaarse vluchtelingen naar Albanië. In grensgebieden waar veel etnische Albanezen wonen is de aanwezigheid van de Joegoslavische en Servische strijdkrachten verhoogd. De Joegoslavische onderminister van Buitenlandse Zaken, Nebojsa Vujovic, zei gisteren dat er 22.000 etnische Albanezen uit Kosovo onlangs zijn teruggekeerd naar de omgeving van Podujevo in Noord-Kosovo. Hij beschuldigde de NAVO van oorlogspropaganda over de vluchtelingen. Als we onze grenzen open houden, zetten we mensen het land uit. Als we voorkomen dat ze vluchten, beletten we hen in hun vrijheid van beweging, zei Vujovic, verwijzend naar de NAVO-berichtgeving. Volgens de NAVO zijn er in Kosovo nog ruim een miljoen mensen, van wie er 850.000 op de vlucht zijn. |