Buitenland20 april 1999

Missies vanuit VS met peperdure B-2-bommenwerpers

„Maai jij het gras even?”

Van onze correspondent
NEW YORK – Er is de laatste dagen veel te doen over Apache-gevechtshelikopters die naar Kosovo gestuurd worden en over de vraag of er grondtroepen moeten worden ingezet. Maar tot nu toe is het nauwelijks bekend dat de Amerikanen een aantal bombardementsmissies vanuit de Verenigde Staten zelf vliegen.

Het gaat daarbij om missies van de nog zeer geheime stealth B-2-bommenwerpers. Die zijn gestationeerd op de luchtmachtbasis Whiteman, ruim 100 kilometer ten zuidoosten van Kansas City in de staat Kansas. Vandaaruit worden deze toestellen ingezet voor missies boven Joegoslavië. Elke missie duurt inclusief heen-en-terugvlucht plus debriefing na de missie 30 uur. Zowel op de heenweg als op de terugweg wordt er tweemaal getankt in de lucht. „Met deze manier van opereren demonstreren de Verenigde Staten dat zij vanaf eigen grondgebied op elke plaats ter wereld op elk gewenst tijdstip kunnen ingrijpen”, aldus brigadegeneraal Leroy Barnidge, de commandant van de basis.

Waarom stationeren de Amerikanen de B-2's niet dichter bij Joegoslavië? In de eerste plaats omdat het om een toestel gaat waarvan de techniek nog hoogst geheim is. Zelfs op Whiteman eindigt elke B-2-missie steevast in een grote (gesloten) hangar, waar alle technisch onderhoud gedaan wordt en waar de toestellen worden voorzien van een nieuwe lading bommen. Alles binnenshuis, om spionage te voorkomen. En ook om aanslagen moeilijker te maken. De toestellen hebben bovendien uitgebreide technische zorg nodig en het is volgens de luchtmacht eenvoudiger om dat in de VS zelf te doen dan het hele begeleidingsapparaat met de B-2's te verplaatsen, met alle technische- en veiligheidsrisico's van dien.

Gras
Duur zijn de missies op deze manier wel. De kosten per vlucht bedragen 441.270 dollar (882.540 gulden). De piloten noemen de missies soms „surrealistisch.” Een van hen werd na zijn missie door zijn vrouw verwelkomd met de mededeling: „Ik ga de kinderen van school halen; maai jij het gras even?”

Het is voor alle partijen soms moeilijk om zich voor te stellen dat de piloten werkelijk in een oorlogssituatie verwikkeld zijn. „Je komt terug en 1 uur later loop je in je eigen buurt boodschappen te doen: dat is erg vreemd”, zo zei een van de piloten in een gesprek met de Amerikaanse pers.

Vanwege mogelijke terroristische represailles wel een gesprek met gefingeerde namen. Maar hun verhalen werden bevestigd door de commandant van de basis. Er zijn vanaf Whiteman tot nu toe ruim dertig missies boven Joegoslavië uitgevoerd. „Zonder ongelukken. Dat verbaast ons niet, want wij hebben voor dit dure en nog grotendeels geheime toestel (kosten per stuk 2,2 miljard dollar = 4,4 miljard gulden) de beste mensen uitgezocht waarover onze luchtmacht beschikt”, aldus generaal Barnidge.