Buitenland17 april 1999

Langzaam duidelijkheid
over konvooi-incident

BRUSSEL – De rode tractor met vluchtelingen die woensdag door een vliegtuig van de NAVO is gebombardeerd, was het slachtoffer van een tweede aanvalsgolf van twee geallieerde vliegtuigen, ten noordwesten van Djakovica in Kosovo. Het eerste bombardement door een eerste koppel F-16's had even daarvoor een donkergroene Servische militaire truck uitgeschakeld.

Dit eerste duo moest echter na de eerste aanvalsgolf terugkeren omdat de „wingman”, de F-16 die de begeleidende en verdedigende taken uitvoert, bijna geen brandstof meer had. Het achteropkomende tweede duo gevechtsvliegtuigen –niet duidelijk is of dit ook F-16's waren– wilde de aanval op het militaire konvooi afmaken, maar maakte een ernstige vergissing door een ander konvooi (met de rode tractor) te bombarderen.

Dat blijkt uit een voorlopige reconstructie door bronnen binnen de NAVO. Het kan overigens nog dagen duren voordat er volledige zekerheid is over de incidenten.

De officiële verklaring van de NAVO was dat ze niet meer informatie kon geven dan dat het voertuig dat werd aangevallen „waarschijnlijk een tractor was.”

Onduidelijk in het hele verhaal is echter nog hoeveel aanvallen er woensdag in de regio Djakovica zijn uitgevoerd op konvooien. Er is in verscheidene berichten sprake van vier locaties en Albanese vluchtelingen spreken over granaten, mitrailleurvuur en laagvliegende, groene gevechtsvliegtuigen. Dit zou er op kunnen duiden dat Servische Migs de NAVO-aanval nog eens over hebben gedaan om het bondgenootschap zo in diskrediet te brengen met meer burgerslachtoffers.

De NAVO wijst er bovendien op dat de Serviërs heel bewust troepenbewegingen combineren met een menselijk schild: vluchtelingen en militaire eenheden worden gemengd, om het voor de NAVO moeilijker te maken zonder burgerdoden militaire voertuigen uit te schakelen. NAVO–bronnen menen overigens dat het vanaf een hoogte van bijna 5 kilometer (de hoogte waarop de F-16 vloog toen die de donkergroene legertruck uitschakelde) zeer zeker mogelijk is onderscheid te maken tussen militaire of burgervoertuigen.

Om zo veel mogelijk ”collateral damage” (onbedoelde schade aan burgerobjecten, of burgerslachtoffers) te vermijden moeten de NAVO-vliegtuigen elke tank een voor een opzoeken. „Daarom is dit een operatie van de lange adem. Een eindtermijn stellen we dan ook niet. Dit zal misschien nog maanden duren”, aldus een diplomatieke bron bij de NAVO.