NAVO: Nog weinig
onbedoelde schade

BRUSSEL – Een misser met onbedoelde schade. Een tabaksfabriek. Een brug waar net een personentrein overheen rijdt. Of een burgervoertuig in een 'militair konvooi'. Vaak zijn burgers het slachtoffer van wat in militaire kringen ”collateral damage” heet.

Militairen weten dat niet al hun bommen en raketten het hart van het doel zullen treffen en dat sommige ongewenste schade zullen aanrichten of onschuldige burgers zullen doden. Maar NAVO-woordvoerder Jamie Shea wees er gisteren na het bekend worden van de misser van woensdag nogmaals op dat er nog nooit een militair conflict is uitgevochten waarbij zo omzichtig wordt geopereerd als de NAVO de afgelopen 3 weken heeft gedaan.

Bovendien is het bergachtige, beboste Kosovo bij bewolkt weer niet te vergelijken met de woestijn van Irak onder een strakblauwe hemel. De NAVO laat in Brussel dan ook niet na te benadrukken hoe weinig missers er verhoudingsgewijs met bijna 6000 ”sorties” (vluchten) nog maar zijn te melden.

Het lastigst zijn lasergestuurde bommen die vanuit vliegtuigen worden afgevuurd. Bommen dus die via een laserstraal naar het doel worden geleid. Vaak wordt dat doel aangewezen door een vooruitvliegend toestel, waarna een tweede toestel de bom afvuurt. Het succes van de aanval is onder meer afhankelijk van de communicatie tussen de twee toestellen en of de elektronica in de vliegtuigen goed functioneert.

Op 12 april schortte er aan de elektronica in elk geval niets toen een NAVO-piloot in het zuiden van Servië een brug wilde bombarderen die door het Servische leger gebruikt werd voor aanvoer. Te laat bemerkte de piloot echter dat er een trein over de brug reed. Zeker tien mensen kwamen daarbij om.

Konvooi
Het konvooi dat woensdag onder vuur werd genomen was voor de piloot nog moeilijker te beoordelen. Hij had bij zijn vlucht over het zuidwesten van Kosovo huizen in brand zien staan toen hij een konvooi van drie donkergroene militaire voertuigen ontdekte. Na nog een keer overvliegen besloot hij vanaf een hoogte van ruim 5 kilometer een lasergeleide bom af te vuren. Hij trof het voorste voertuig. Dat de Servische televisie later beelden vertoonde van rode tractors is een andere zaak, aldus de NAVO gisteren op een verwarrende persconferentie.

De NAVO heeft de afgelopen weken steeds benadrukt dat de regels voor aanvallen (Rules of Engagement) voorschrijven dat een piloot pas mag bombarderen als er volledige zekerheid bestaat dat een militair en niet een civiel doel beschoten wordt. Daarom keerden vliegtuigen ook vaak terug naar de basis zonder te hebben aangevallen. Door de weersgesteldheid was er in die gevallen geen 100 procent zekerheid over het doel.