Buitenland16 april 1999

Verklaring experts van 'geknoei' NAVO

Vijf inschattingsfouten
achter dodelijke missers

PARIJS – De operatie ”Geallieerde kracht” is ook volgens westerse militaire deskundigen bloedig geknoei, vooral door vijf volstrekt verkeerde inschattingen die eraan ten grondslag liggen. Het Franse dagblad Le Monde is een van de media die ze gisteren op een rijtje zette.


In de eerste plaats wilde de westerse alliantie met luchtbombardementen de Joegoslavische leider Milosevic dwingen het Kosovo-akkoord van Rambouillet te accepteren. De gedachte dat dit kon, kwam voort uit het vredesakkoord van Dayton voor Bosnië (1995). Milosevic tekende dat uiteindelijk voor de Bosnische Serviërs. Per abuis meenden militaire en politieke planners dat hij dat toen onder druk van enkele NAVO-bombardementen op stellingen van de Bosnische Serviërs deed. Het was echter het succesvolle moslim-Kroatische offensief op de grond dat Milosevic naar Dayton dreef.

De tweede verkeerde inschatting was dat luchtaanvallen het varkentje wel zouden wassen. Daarbij werd om politieke redenen opzettelijk vergeten dat grondtroepen luchtaanvallen moeten volgen om iets wezenlijks te bereiken, net zoals bij de aanval op Irak in 1991. De NAVO-landen sloten grondtroepen uit en gingen vervolgens, tegen de adviezen van militairen in, Joegoslavië bombarderen.

Humanitaire oorlog
Bij deze vergissing kwam bovendien de militair omstreden wens om zo veel mogelijk burgers te sparen en zo veel mogelijk risico's uit te sluiten voor de aanvallende piloten. Een 'humanitaire oorlog' zonder dat er gewonden vallen. Een mooie gedachte, maar de beperkingen hinderen doortastende militaire actie.

Een vierde elementaire fout is de schromelijke onderschatting van de leiding in Belgrado geweest. Ten aanzien van zowel hun wil het land te verdedigen als hun politiek tegenover de etnisch Albanese Kosovaren. Ondanks de etnische zuiveringen die elders in ex-Joegoslavië hadden plaatsgehad, voorzag niemand dat de aanvallen voor Belgrado een excuus konden zijn om de Albanezen weg te jagen. En daar is met luchtaanvallen niets tegen te doen, als tenminste de etnische zuiveraars het doelwit vormen.

De vijfde kapitale fout is volgens waarnemers gemaakt bij de selectie van de aanvalswapens. Het is een raadsel waarom de NAVO niet onmiddellijk toestellen heeft ingezet die beter kunnen opereren onder moeilijke weersomstandigheden, zoals die van het Amerikaanse type B1B Lancer en toestellen die in staat zijn vooral Servische tanks te bestoken. Die komen er nu wel met de Amerikaanse Apache-helikopters en A-10-gevechtsvliegtuigen, maar dat is te laat om de NAVO-operatie alsnog een succes te laten worden, meent Le Monde.