Buitenland15 april 1999

Bombardementen NAVO fel bekritiseerd door Cubaanse leider

Castro steunt hulp aan Kosovaren

HAVANA (IPS) – In een officiële mededeling die vandaag verschijnt op de voorpagina van de partijkrant Granma verzet de Cubaanse regering zich niet tegen het gebruik van de Amerikaanse marinebasis Guantánamo voor de opvang van Kosovaarse vluchtelingen. De regering van Fidel Castro bevestigt naar eigen zeggen haar „onwrikbare steun” aan „elke humanitaire actie voor vluchtelingen uit Kosovo, waar die hulp ook vandaan komt.”

Maandag kondigden regeringsfunctionarissen in Washington aan dat de Verenigde Staten 20.000 Kosovaarse vluchtelingen tijdelijk zullen opvangen op de marinebasis van Guantánamo, een Amerikaanse militaire enclave op de oostelijke punt van Cuba. De Cubaanse reactie die in Granma verscheen rept met geen woord over de mogelijke opvang van geëvacueerde Kosovaren in de Amerikaanse marinebasis, maar onderstreept dat Cuba „tegen geen enkele humanitaire operatie obstakels zal opwerpen” en bereid is „waar mogelijk en gewenst” een steentje bij te dragen.

Havana slaat daarmee een heel andere toon aan dan toen Guantánamo tijdens de Haïtiaanse en Cubaanse bootvluchtelingencrises werd omgevormd tot vluchtelingenkamp. De Amerikaanse kustwacht pikte toen duizenden Haïtianen en Cubanen op die met zelfgebouwde vlotten de kust van Florida probeerden te bereiken om zich illegaal in de VS te vestigen. Om de stroom te stelpen, bracht Washington een deel van de bootvluchtelingen tijdelijk onder op de basis Guantánamo. Fidel Castro keerde zich toen herhaaldelijk tegen het gebruik van de marinebasis als „concentratiekamp.”

„Bezetting”
Cubaanse openbare nutsbedrijven weigerden systematisch met de Amerikanen samen te werken voor de levering van elekriciteit en andere voorzieningen aan de basis. De kazerne van Guantánamo werd gebouwd in 1903, vier jaar nadat de VS tussenbeide kwamen in de Cubaanse onafhankelijkheidsoorlog tegen Spanje. Tot 1902 bestuurden Amerikaanse militairen het eiland. Ze trokken zich pas terug nadat Washington zich door middel van het Platt Amendment het recht had toegeëigend te allen tijde militair tussenbeide te komen op het eiland en er permanent een basis te behouden.

Sinds de door Fidel Castro geleide revolutie van 1959 verzet Cuba zich officieel tegen de Amerikaanse militaire „bezetting” van een deel van het grondgebied. De basis van Guantánamo is illegaal en moet ontmanteld worden, luidt het standpunt van Havana.

Het Pentagon heeft de voorbije jaren zo'n 70 miljoen dollar geïnvesteerd in de modernisering van de infrastructuur en de installatie van basisvoorzieningen. Maar volgens bezoekers blijft de kazerne van Guantánamo een onherbergzame plek. De zone waar het kamp gelegen is, behoort tot de warmste en droogste van het eiland, omstandigheden die de verspreiding van epidemieën in de hand kunnen werken.

Werkbezoek
Woensdag zei de bevelvoerder van het Amerikaanse Southern Command, generaal Charles Wilhem, dat zijn troepen paraat zijn om een noodplan voor het overbrengen van duizenden Kosovaarse vluchtelingen naar Guantánamo met succes uit te voeren. Er werd al begonnen met het overvliegen van materiaal en voorraden die nodig zijn om de eerste vluchtelingen op te vangen op de basis, zei Wilhem. Deze week brengt de generaal er een werkbezoek.

In de tekst die verscheen in de Granma haalt de regering van Fidel Castro scherp uit naar de NAVO-aanvallen tegen Joegoslavië. „De vernieling, hartje winter, van een thermo-elektrische installatie die energie en verwarming levert aan een miljoen burgers, is geenszins een actie tegen een militair objectief maar neigt naar genocide”, aldus de verklaring.

Tegelijk vindt de Cubaanse regering dat het „moment niet geschikt is om te redetwisten over de schuld” voor de tragedie in Kosovo. „Onschuldige burgerslachtoffers in Joegoslavië en daarbuiten hebben nu recht op alle mogelijke hulp, ongeacht hun nationaliteit, etnische groep of religie” en „ongeacht waar die hulp vandaan komt.” De Cubaanse regering waarschuwt ook dat alleen een politieke oplossing voor de crisis mogelijk is: „Rekening houdend met geografische en andere argumenten, kan militaire hulp aan Joegoslavië alleen betekenen dat onconventiële, dus nucleaire, wapens worden ingezet.” En dat is „ondenkbaar”, aldus de tekst.