Buitenland14 april 1999

Vliegtuigen
STOCKHOLM – Naarmate de oorlog in Joegoslavië vordert, zijn er meer vliegtuigen nodig om grondtroepen te kunnen treffen. Dat heeft het onafhankelijk Zweeds Instituut voor Vredesonderzoek SIPRI gisteren gezegd. Het instituut reageert hiermee op het verzoek van NAVO-opperbevelhebber generaal Wesley Clark om driehonderd extra vliegtuigen. Volgens onderzoeker Pieter Wezeman van SIPRI leert de ervaring dat met het vorderen van een luchtoorlog het steeds moeilijker wordt grondtroepen te treffen.

CARE-hulpverleners
CANBERRA – De Australische hulpverleners Steve Pratt en Peter Wallace van de hulporganisatie CARE Australia zullen door Joegoslavië worden vervolgd wegens spionage, heeft minister van Buitenlandse Zaken Alexander Downer gisteren bekendgemaakt. Downer zei dat de Australische regering door middel van een nota van het Joegoslavische ministerie van Buitenlandse Zaken formeel van de beslissing op de hoogte werd gesteld. De Joegoslavische VN-ambassadeur, Vladislav Jovanovic, zei dat Pratt vanuit Kosovo het westerse bondgenootschap hielp bij de luchtaanvallen.

Merelveld monument
BELGRADO – Het belangrijke Servische monument ter herdenking van de Slag op het Merelveld is door NAVO-raketten op een haar na gemist. Een raket raakte wel een vlak bij het gedenkteken gelegen telecommunicatiezender. Dat meldde de Servische televisie gisteren. Op het Merelveld (Kosovo Polje) in Gazimestan (vlak bij de Kosovaarse hoofdstad Pristina) werden de Serviërs in 1389 verslagen door de Ottomaanse Turken en begon een Turkse hegemonie, die duurde tot in de achttiende eeuw. Toch werd het Merelveld een symbool van Servisch nationalisme.

Dilemma
BRUSSEL – De NAVO staat voor een dilemma bij de hulp aan de ongeveer 260.000 etnische Albanezen in het binnenland van Kosovo, die door hongerdood worden bedreigd. NAVO-bevelhebber Wesley Clark zei dat droppings van hulpgoederen bijzonder moeilijk zijn, omdat de langzaam vliegende transportvliegtuigen een gemakkelijke prooi zijn voor de Joegoslavische luchtafweer. Om de vluchtelingen in Kosovo te voorzien van voedsel en andere goederen, zouden zestig tot honderd hulpvluchten per dag nodig zijn. Dat is volgens Clark een veel te groot risico.

Kruisrakettenfabrikant
NEW YORK – Raytheon Co., de fabrikant van de Tomohawk-kruisraketten waarmee de NAVO Joegoslavië bestookt, verwacht dit jaar extra winst door vervangingsorders van het Amerikaanse ministerie van Defensie. Raytheon-topman Burnham wijst erop dat de marine het Congres gisteren om circa 113 miljoen dollar (bijna 230 miljoen gulden) heeft gevraagd voor de bestelling van 324 nieuwe Tomahawks. Hij denkt dat de omzet van zijn firma door de oorlog in Joegoslavië dit jaar met 2,5 à 3 procent extra zal stijgen.

Land uitgezet
LONDEN – De Servische autoriteiten hebben gisteren cameraman Peter Gigliotti van de BBC het land uitgezet, heeft de Britse zender gemeld. Gigliotti, die met BBC-correspondent John Simpson in Belgrado verbleef, werd uit zijn hotel gehaald en naar de Roemeense grens gereden, zei een BBC-woordvoerder. De reden voor de uitzetting was nog onduidelijk. Volgens de woordvoerder wordt de beeldverslaggeving vanuit Belgrado ernstig gehinderd door de uitwijzing van Gigliotti.

Groot-Albanië
JOHANNESBURG – De oorlog in Kosovo bewijst dat er een Groot-Albanië moet komen. Als de Albanese minderheid in Macedonië niet bij Albanië komt, ontstaat daar dezelfde situatie als nu in Kosovo. Dat heeft de verbannen Albanese koning Leka gisteren in een interview gezegd. „Alleen autonomie voor de Kosovaren kan tot vrede op de Balkan leiden”, aldus de koning vanuit zijn woning in het Zuid-Afrikaanse Johannesburg. Toen Italië in 1939 Albanië binnenviel, nam Leka's vader, koning Zog, de pasgeboren Leka mee naar het buitenland.

Massagraf
WASHINGTON – Een Amerikaans verkenningsvliegtuig heeft vlak bij het stadje Velika Krusa in Kosovo aanwijzingen gevonden voor een massagraf. Dit heeft een functionaris van het Pentagon gisteren laten weten. De beelden van de vers omgewoelde aarde bevestigen uitspraken van getuigen die zeggen dat Serviërs op 26 maart in Velika Krusa veertig à honderd etnische Albanezen hebben vermoord. Een man uit Velika Krusa keerde na het vertrek van de Serviërs terug en maakte videobeelden van lijken. Die opnames gingen begin deze maand de wereld rond.