Macedonië laat
kamp bij Blace
ontruimen

Volgens Paula Ghedini van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR werden ongeveer 15.000 vluchtelingen overgebracht naar een doorgangskamp in de buurt van de hoofdstad Skopje. Ze zei niet te weten wat er met de anderen is gebeurd. Op het stuk land bij Blace bivakkeerden ongeveer 65.000 verdreven Kosovaren.

Evenmin is duidelijk wat er is gebeurd met de vluchtelingen die aan de andere kant van de grens in eindeloze rijen hadden staan wachten om tot Macedonië te worden toegelaten. Volgens sommige berichten zijn zij teruggestuurd Kosovo in.

Journalisten werden door de paramilitaire politie op afstand van het verlaten stuk land bij Blace gehouden. Vanuit de verte zag het eruit als een enorme vuilnisbelt, met overal brandend afval, modderige kleren en stukken plastic.

De versnelde ontruiming van het kamp had plaats tegen de achtergrond van stijgende spanningen tussen hulp- en NAVO-functionarissen en de Macedonische autoriteiten. Gisteren nog haalde de premier van Macedonië, Llubco Georgievski, uit naar de NAVO, omdat die waarschuwingen dat de luchtaanvallen op Joegoslavië tot een humanitaire ramp zouden kunnen leiden, genegeerd zou hebben.

Gisteravond maakte de regering bekend dat vluchtelingen voortaan alleen nog via officiële grensposten binnengelaten en in doorgangskampen ondergebracht zullen worden, vanwaaruit ze zullen worden doorgestuurd naar andere landen.

Hulporganisaties klaagden gisteren op hun beurt dat de hulp aan gevluchte Kosovaren in Macedonië wordt bemoeilijkt doordat de autoriteiten onvoldoende meewerken. „Artsen zonder Grenzen en het Internationale Rode Kruis staan klaar om hulp te verlenen, maar krijgen daar de kans niet voor”, zo zei woordvoerder B. Faber namens de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) gisteren.

Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR was er wel een lichte verbetering opgetreden in het lot van de vluchtelingen. Duizenden zijn de grens gepasseerd en zijn op weg naar opvangkampen landinwaarts. Hoewel er geen cijfers beschikbaar waren over het aantal zieken en doden, zeiden artsen in Blace dat de primitieve omstandigheden een diarree-epidemie hadden veroorzaakt.

Uitbreiding hulp
De internationale gemeenschap besloot gisteren de hulp aan de uit Kosovo gevluchte Albanezen uit te breiden. Tijdens een spoedzitting in Genève, belegd door de UNHCR, zegden vertegenwoordigers van 56 landen meer steun toe. Verscheidene landen toonden zich bereid vluchtelingen tijdelijk op te nemen en veel landen kondigden aan meer geld te doneren. De Wereldbank maakte eerder op de dag bekend dat Macedonië een noodlening van 40 miljoen dollar kan krijgen.

Volgens de plaatsvervangend directeur van de UNHCR, Sören Petersen, heeft de internationale gemeenschap tot nu toe toegezegd 74.000 Albanezen op te nemen. De Verenigde Staten zeiden op de vergadering 20.000 mensen op de militaire basis Guantánamo op Cuba onder te willen brengen. Canada heeft toegezegd zeker 5000 ontheemden op te nemen.

Ook Noorwegen en Turkije hebben toezeggingen gedaan. Australië zal tijdelijk asiel verlenen aan 4000 Kosovaren, Nieuw-Zeeland zal er minstens 200 opnemen, Duitsland 10.000 (boven de 35.000 die er al zijn), Griekenland 5000, Portugal 1500, Zweden 5000 en Denemarken 1500 tot 2000. Nederland, Groot-Brittannië, Frankrijk en Zwitserland nemen eveneens vluchtelingen op, maar hebben nog geen aantallen genoemd.

De opvang van de ontheemden in de regio zelf heeft echter nog altijd de voorkeur van een aantal EU-lidstaten. Voorstellen om Albanezen ook in landen van de Europese Unie onder te brengen, leidden de afgelopen dagen nog tot bedenkingen bij enkele lidstaten. Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en Griekenland uitten de vrees dat dit de Joegoslavische president in de kaart zou spelen.

De regering van de Franse premier Lionel Jospin kwam onder vuur van linkse politici en mensenrechtenactivisten, die haar verwijten dat zij weigert een groot aantal vluchtelingen op te nemen. Jospin zegde in een toespraak tot de Nationale Assemblee „tijdelijke” opvang voor een „bepaald aantal” toe, maar hield vast aan het uitgangspunt dat de Kosovaren zo mogelijk in de directe omgeving van Kosovo moeten worden opgevangen.

Overleg EU
Vandaag zouden de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie van de EU-lidstaten in Luxemburg uitgebreid spreken over de manier waarop de opvang van ontheemden moet worden geregeld. Nederland zal tijdens de bijeenkomst inzetten op een evenredige maar ook tijdelijke opvang door de EU-landen, zo liet minister Korthals van Justitie gisteren weten.

Eerste prioriteit blijft voor het kabinet de opvang in de regio, maar „om de druk op de buurlanden te verminderen zal ook het tijdelijk overbrengen van vluchtelingen naar derde landen van belang kunnen zijn”, zo schreef het kabinet in een brief aan de Tweede Kamer. De Kamer reageerde instemmend op de nadruk op de „tijdelijke bescherming” die de Albanese vluchtelingen krijgen.