Buitenland6 april 1999

Sinds zaterdag heerst er ook angst en verbijstering in Belgrado

NAVO treft het hart van Servië

Door George Jahn (AP)
BELGRADO – De 72-jarige Jeliseveta Popovic nadert met een zakdoek voor haar mond de rokende puinhopen van wat eens het hoofdbureau van de Servische politie in het stadscentrum van Belgrado was. Ze spuugt bijna van woede en verontwaardiging.

Dat de NAVO de brutaliteit heeft het hart van Belgrado –en daarmee haar hart– te treffen. „Schorem is het, uitschot”, roept ze.

Niet alleen het hoofbureau is door NAVO-raketten in puin geschoten, ook het nabijgelegen ministerie van Binnenlandse Zaken heeft het flink te verduren gehad. Popovic heeft tientallen jaren lang op het hoofdbureau gewerkt. „De politiemensen daar zijn mijn kinderen.”

„Kijk, dat zijn de mensen die dit gebouw hebben gebouwd”, roept ze, een paar oude, verfomfaaide zwartwitfoto's uit haar tas opdiepend. De foto's stammen uit 1948 en tonen een groep mannen in uniform. Vervolgens wijst ze naar het dichtbij gelegen ziekenhuis, het grootste van Belgrado, met een gespecialiseerde kraamafdeling, en roept: „De NAVO vermoordt kinderen.” Het ziekenhuis heeft de raketaanvallen ongeschonden doorstaan, hoewel de pasgeboren baby's in allerijl naar elders zijn overgebracht.

Het is voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog, sinds de nazi's, dat Belgrado wordt gebombardeerd en met raketten bestookt. Net als nu werd de stad in 1941 bestookt tijdens het paasweekeinde. Voor menig inwoner van Belgrado is er dan ook geen enkel verschil tussen Hitlers nazi's en de NAVO onder leiding van de Amerikaanse president Bill Clinton. In een interview met de Servische televisie zei de Servische minister van Binnenlandse Zaken Vlajko Stojiljkovic het zelf: „De door de neonazi's van Clinton en de NAVO aangerichte slachting” lijkt als twee druppels water op de Duitse bombardementen van 1941.

Boeven
De Joegoslavische vice-premier Vuk Draskovic waarschuwde dat –net als die bombardementen van toen tot een uitbreiding van de oorlog leidden– de huidige NAVO-luchtaanvallen een verdere escalatie in de hand werken, mogelijk doordat Rusland betrokken raakt. „Een raket uit Rusland kan deze crisis doen escaleren in een Europese ramp, een wereldramp. De NAVO moet deze misdaad tegen Servië stoppen.”

Hoewel sinds het begin van de NAVO-luchtacties op 24 maart al eerder doelen in de regio Belgrado zijn bestookt, zijn de inslagen van zaterdag de eerste in het oude hart van de stad. „De bloeddorstige boeven treffen het centrum van Belgrado – de kwaadwilligen verwoesten het hart van Belgrado”, kopte de regeringsgezinde krant Vecernje Novosti.

De politie schermde het door de raketten getroffen gebied meteen af, maar de enorme oranjekleurige vlammenzee die de getroffen gebouwen verzengde was op veel punten in de stad te zien. Complete gezinnen bleven de hele nacht op om op de televisie te zien hoe de brandweer de vuurzee op de Kneza Milosa poogde te blussen. Aan de brede Kneza Milosa liggen nog veel meer Servische en Joegoslavische overheidsgebouwen, alsmede ambassades, onder andere die van de Verenigde Staten. Voorafgaande aan de raketinslagen reden vrachtwagens af en aan bij het gebouw van de generale staf van het leger. Kennelijk was men voorbereid op de luchtaanvallen en werden onmisbare documenten en ander materiaal in veiligheid gebracht.

Bang
Was de sfeer in Belgrado eerst manmoedig, weerspannig en vol trots verzet tegen de vijandige NAVO, sinds zaterdag heerst er ook angst en verbijstering. „Ze haten de Serviërs. Het is een schande”, zegt de 75-jarige Dusana Bogdanovic, terwijl ze mismoedig kijkt naar de geblakerde buitenmuren van het ministerie van Binnenlandse Zaken. „Ik ben een oude vrouw, maar ik ben bang – bang voor de kinderen.”

Zodra de zon was opgekomen toog een waar leger van vuilnismannen en brandweerlieden de straat op om de rommel op te ruimen. Een plakkaat op de deur van de Amerikaanse ambassade lieten ze ongemoeid. „Wij stoppen onze gekken in het gekkenhuis. Jullie zetten jullie gekken in het Witte Huis”, staat erop te lezen.