Primakov praat in
Belgrado met Milosevic

Een regeringswoordvoerder zei dat de premier in Belgrado „naar mogelijke uitwegen” zal zoeken. Het staat nog niet vast hoe lang de Russen in Belgrado zullen blijven. Het is zelfs onzeker hoe de trojka reist. Ze kan slechts met het vliegtuig als de schade is hersteld die de NAVO-bommen op de luchthaven van Belgrado hebben aangericht.

Veel waarnemers menen dat Rusland de sleutel heeft voor een oplossing van de crisis. Moskou, een bondgenoot van Joegoslavië, is mogelijk een van de weinige landen die Milosevic zou kunnen overhalen akkoord te gaan met een door het Westen geëist vredesakkoord voor Kosovo.

„Er moeten stappen afgestemd gaan worden om een politieke oplossing voor het conflict te vinden dat in samenhang met de militaire actie van de NAVO is ontstaan”, omschreef een zegsman van het Kremlin het doel van hun missie. Rusland is een uitgesproken tegenstander van de luchtacties van de NAVO. „Het gebruik van geweld en in het bijzonder de schending van internationale rechtsregels is gevaarlijk en onacceptabel”, aldus Jeltsin.

Verslag
Ondanks de harde taal heeft Moskou tot dusver slechts symbolische daden ondernomen om van zijn afkeuring blijk te geven. Zo bevroren de Russen de relatie met de NAVO en riepen ze hun officieren terug die bij het bondgenootschap actief waren. Gisteren liet Ivanov het NAVO-documentatiecentrum in Moskou sluiten.

Minister Ivanov benadrukte gisteren dat het initiatief niet met de NAVO is gecoördineerd. Mede daarom ontloopt de trojka na afloop Brussel en Washington. Primakov c.s. doen in Bonn verslag aan de Duitse bondskanselier Schröder, de huidige EU-voorzitter.

Van verscheidene kanten is omzichtig positief gereageerd. Volgens een NAVO-woordvoerder ondersteunt de alliantie dit soort initiatieven. „Maar alleen Milosevic heeft de sleutel om een einde te maken aan dit conflict in handen. De Verenigde Staten verwelkomden het bezoek. Tegelijk benadrukte Washington dat de luchtaanvallen doorgaan totdat Milosevic inbindt.

Dit verklaarde ook NAVO-secretaris-generaal Javier Solana tegenover Russische journalisten van het tv-station NTV, die zich bezorgd toonden om de veiligheid van Primakov: „U kunt er zeker van zijn dat premier Primakov volledig in veiligheid zal zijn.” De Spanjaard hoopt dat Primakov Milosevic „terugbrengt op het pad van de onderhandelingen.”

Voorstellen van Parijs en Moskou om de Contactgroep voor Kosovo bijeen te roepen wees het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken af. „Alleen met een goede voorbereiding en kans op resultaat, en dat is nu niet het geval”, zo merkte een woordvoerder op.

Uitschot
Frankrijk en Italië zijn enthousiaster. Zij beweren dat alleen nog Rusland, een traditionele bondgenoot van Servië, in staat is Milosevic op andere gedachten te brengen en een politieke oplossing voor de crisis in Kosovo te bewerkstelligen. De Franse president Chirac verklaarde gisteren in een tv- en radiotoespraak premier Primakov persoonlijk tot deze bemiddelingspoging te hebben aangezet.

Primakov kent Milosevic nog uit zijn periode als minister van Buitenlandse Zaken en zal ongetwijfeld hartelijker worden ontvangen dan de drie liberale Russische oud-(vice-)premiers Gajdar, Nemtsov en Fjodorov. Die werden als dank voor hun eigen initiatief door de Servische media uitgescholden voor „verraders” en „uitschot.”

Zij zouden door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Albright en bemiddelaar Holbrooke zijn gestuurd „om in Servië verraders zoeken. Maar dat zal ze niet lukken.” Verder dan een gesprek met de Joegoslavische vice-premier Vuk Draskovic zijn ze niet gekomen.

Instructeurs
Binnen de Russische strijdkrachten wordt ondertussen steeds heftiger gemord. Zo werd geroepen dat Russische militaire instructeurs naar Joegoslavië moeten worden gestuurd om het leger te trainen. Generaal Leonid Ivasjov, die aan het hoofd staat van de afdeling internationale samenwerking van het ministerie van Defensie, zei gisteren dat Moskou de Russische vredestroepen in Bosnië vanonder het NAVO-opperbevel heeft weggehaald. Alle vredesmanschappen in Bosnië ressorteren onder NAVO-commando, niet onder hun eigen respectieve nationale commandostructuur. „We hopen dat deze maatregel aantoont hoeveel ernst het ons is en de heethoofdige NAVO-strategen tot bezinning zal brengen”, zei Ivasjov.

President Sjevardnadze zei in Tbilisi dat de machteloosheid van de VN tot de crisis heeft geleid, omdat de Veiligheidsraad nog altijd geen mechanisme kent om gewapende conflicten dwingend tot stoppen te brengen. Misschien ook, zo suggereerde Sjevardnadze, ontbrak het sommige leden van de Veiligheidsraad of de secretaris-generaal aan de wil om een dergelijk mechanisme in werking te stellen. Volgens Sjevardnadze kan de Veiligheidsraad niet volstaan met resoluties, maar moeten resoluties, hoe belangrijk ook, vergezeld gaan van acties.