Buitenland29 maart 1999

Luchtmacht vreest wraakacties Serviërs

Familie Nederlands
personeel bezorgd

Van onze binnenlandredactie
LEEUWARDEN – Bezorgdheid op de vliegbasis Leeuwarden. Familieleden van het in het Italiaanse Amendola gestationeerde luchtmachtpersoneel zijn bang voor Servische wraakacties. Zeker na het publiceren van foto's vorige week.

Zo'n tweehonderd mensen bezochten gisteren een zogenaamde thuisfrontdag van de vliegbasis Leeuwarden. Volgens een woordvoerder van de vliegbasis was de stemming goed, maar toonden de bezoekers zich bezorgd. De familieleden en Defensie zijn bang voor Servische wraakacties. De televisiebeelden van in Nederland protesterende Serviërs verontrusten hen. Ook over de uitlatingen van de Servische president Milosevic dat NAVO-militairen doelwit zijn van Servische terreuracties, waren de familieleden ongerust.

De onrust ontstond toen een grote ochtendkrant vorige week vrijdag een foto van squadronschilder Gerard Vreeburg pontificaal op de voorpagina zette. Vreeburg plaatste met wat verf en een sjabloontje de afbeelding van een Mig-gevechtsvliegtuig op de zijkant van een F-16. Dit als teken dat de Nederlandse jager de Servische uit de lucht schoot.

Bij het ANP, die de foto vorige week op het fotonet zette waar alle kranten van kunnen plukken, is men ook geschrokken. Het ANP vroeg de aangesloten kranten de bewuste foto niet meer te gebruiken. Als vervanger werd een plaat geleverd waarop wel de handen van de schilder maar niet zijn gezicht is te zien.

Intussen is de Leeuwarder vliegbasis in verhoogde staat van paraatheid gebracht. Uit vrees voor een snelle met auto's uitgevoerde terreuractie, zijn grote betonblokken voor de ingang van de basis aangebracht. Bezoekers moeten zich vaker dan voorheen legitimeren. Ook op de basis Amendola in Zuid-Italië zijn de teugels wat strakker aangetrokken. De pers mag niet meer ongelimiteerd het veld op. De persbriefings zijn niet meer op de basis maar in een hotel in de buurt. Geen enkel personeelslid komt meer met naam en toenaam in de krant, aldus een woordvoerder van de luchtmacht vanmorgen.

Gronddoelen
Twee vernieuwde F-16's zijn gisteren uit Leeuwarden vertrokken naar Amendola. De vliegtuigen vervangen twee oudere modellen, die over minder militaire mogelijkheden beschikken. De vernieuwde F-16's (die een zogenaamde Midlife Update achter de rug hebben) kunnen van grotere afstand vijandelijke doelen waarnemen en worden gebruikt voor aanvallen op gronddoelen. Alle aanwezige straaljagers nemen deel aan de operaties. Nederland levert nu tien gemoderniseerde F-16's en zes niet-gemoderniseerde toestellen van dit type aan de luchtaanvallen die de NAVO heeft ingezet.

De Nederlandse chef defensiestaf luitenant-admiraal L. Kroon houdt er rekening mee dat de F-16's niet langer uitsluitend worden ingezet om andere toestellen te begeleiden. „Ze kunnen ook voor een grondrol worden ingezet”, zei de hoogste betrokken Nederlandse militaire functionaris gisteren in Den Haag.

Volgens Kroon doet de etnische „zuivering” waarmee de troepen van Milosevic bezig zijn, sterk denken aan de situatie zoals die zich in Bosnië heeft voorgedaan. „Het lijkt erop dat op dat de huidige acties van de troepen van Milosevic een vooropgezet doel zijn en niet zozeer zijn ingegeven door de aanvallen van de NAVO.” De wraakactie van Servische zijde heeft er naar de mening van Kroon toe geleid dat de NAVO-aanvallen eerder zijn verscherpt dan aanvankelijk de bedoeling was.