Buitenland29 maart 1999

Kabinet blij met nieuwe diplomatieke stappen

„Sturen grondtroepen
niet aan de orde”

Van onze redactie politiek
DEN HAAG – De NAVO zal de komende dagen haar aanvallen meer richten op de troepen van de Joegoslavische president Milosevic in Kosovo, maar tot een grondoorlog zal het niet komen. Een voorbereiding daarop zou maanden vergen, zeggen de ministers Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) en De Grave (Defensie).

Van Aartsen zei gistermiddag in het televisieprogramma Buitenhof dat alle acties erop gericht zijn Milosevic te dwingen het Akkoord van Rambouillet te ondertekenen. Van Aartsen kwalificeerde de troepen van Milosevic als een leger met een „lage moraal” dat „laffe moorden” pleegt.

De luchtcampagne is daarom deze weekwisseling geïntensiveerd, maar tot het inzetten van grondtroepen zal het niet komen. „Niemand heeft zich geprepareerd op een grondoorlog op de Balkan. Het zal maanden kosten om een dergelijke campagne te organiseren. Bovendien maakt het Joegoslavische landschap een grondoorlog heel moeilijk. Hitler is er ook niet in geslaagd Joegoslavië onder de knie te krijgen. Een grondoorlog is niet aan de orde en zal niet aan de orde komen.”

Russisch belang
De bewindsman benadrukte dat de deur naar Milosevic open moet blijven. Daarbij zei hij de houding van Rusland van grote betekenis te achten. „De Doema spreekt krijgshaftige taal, maar de Russen hebben er belang bij dat er vrede in de Balkan komt. Dat is een man als Primakov zich heel goed bewust.”

Positief was Van Aartsen dan ook over de gisteren ondernomen bemiddelingspoging van Russische zijde. De Servische vice-premier Draskovic heeft gisteren met de Russische ex-premier Gaidar en de voormalige vice-premiers Nemtsov en Fyodorov gesproken en tegenover hen verklaard dat Servië bereid zou zijn te onderhandelen als de bombardementen ophouden. Vandaag hebben de Russen waarschijnlijk een gesprek met Milosevic. Diens broer, die ambassadeur van Joegoslavië in Moskou is, zei dat een ontmoeting tussen de Servische president en Jeltsin tot de mogelijkheden behoort.

Van Aartsen vindt dat de Russen met financiële middelen onder druk moeten worden gezet. Als zij hun medewerking weigeren, moet hun te verstaan worden gegeven dat zij dan minder kans maken op een financiële injectie van het Internationaal Monetair Fonds.

Nooit beloofd
Minister De Grave reageerde zaterdagavond op het NAVO-besluit de Servische militaire en politietroepen in Kosovo uit te schakelen. Hij was „heel kwaad” over de Servische gruweldaden in Kosovo en zei rekening te houden met uitbreiding van het conflict naar Montenegro, Macedonië en Bosnië. Maar juist nu moeten de acties worden voortgezet, zei De Grave, anders zou „de behendige en buitengemeen gevaarlijke” Milosevic helemaal de vrije hand krijgen. Hij verzette zich tegen de kritiek op de luchtacties. „We hebben nooit beloofd dat die acties direct zouden helpen.”

De Grave functioneerde zaterdagavond zo ongeveer als woordvoerder van de NAVO. Tijdens de televisie-uitzending kreeg hij een papiertje in zijn handen gedrukt met daarop het nieuws over het neergestorte Amerikaanse stealth bommenwerper. Dat was toen een nog onbevestigd bericht, naar De Grave ook benadrukte.