Buitenland26 maart 1999

Aanwezigheid NAVO wekt verzet op

Betogers in Macedonië
belagen ambassade VS

SKOPJE – Enkele honderden sympathisanten van Joegoslavië hebben gisteren in de Macedonische hoofdstad Skopje auto's van buitenlandse journalisten en OVSE-waarnemers beschadigd en enkele brandbommen gegooid naar de Amerikaanse ambassade.

Drie auto's gingen in vlammen op, maar de menigte die probeerde de ambassade te bestormen, verspreidde zich toen de oproerpolitie arriveerde. Macedonische nationalisten en leden van de Servische minderheid zijn anti-Albanees en staan sympathiek tegenover Joegoslavië, waar Macedonië zich in 1993 als enige van de voormalige Joegoslavische republieken zonder bloedvergieten van losmaakte. Veel Macedoniërs zijn ook gekant tegen de groeiende aanwezigheid van de NAVO in het land. Een speciale NAVO-eenheid was al weken in Macedonië gestationeerd voor het geval de OVSE-waarnemers uit Kosovo moesten worden geëvacueerd.

De Macedonische autoriteiten zijn bang dat de toeloop van etnisch Albanese vluchtelingen uit Kosovo de spanningen in het kleine land zal vergroten. Albanezen vormen 40 procent van de bevolking van 2,2 miljoen. Macedonië heeft al 20.000 vluchtelingen uit Kosovo opgenomen. De Europese Unie heeft 2 miljoen euro (4,4 miljoen gulden) beschikbaar gesteld voor de opvang van vluchtelingen. Het grootste deel van het geld is bestemd voor Macedonië.

Macedoniërs vrezen verder dat de Joegoslavische president Slobodan Milosevic, boos over de stationering van NAVO-eenheden in het buurland, een aanval op de voormalige Joegoslavische republiek zou kunnen uitvoeren. Macedonië werd in 1993 onafhankelijk van Belgrado.

Minister van Defensie Nikola Kljusev ontkende berichten dat een deel van de NAVO-aanvallen vanuit Macedonië was uitgevoerd. „Deze speculaties zijn geheel onwaar. Het grondgebied van Macedonië zal niet gebruikt worden voor een aanval op een buurland en het buurland respecteert dat.”

Verdediging
De NAVO heeft Macedonië beloofd het land te verdedigen in geval van een Joegoslavische aanval en NAVO-eenheden hebben de patrouilles langs de 200 kilometer lange grens opgevoerd. Drie grensovergangen met Joegoslavië waren gisteren open, maar er waren niet veel bezoekers over en weer. „De afgelopen 2 dagen zijn er geen nieuwe vluchtelingen gekomen”, zegt Xhafer Xhaferi van de hulporganisatie El Hilal in de grensplaats Tetovo. „Nu is iedereen bang vanwege de laatste ontwikkelingen.”

De Amerikaanse ambassade in Budapest heeft gisteren Amerikanen in Hongarije gewaarschuwd voor eventuele wraakacties voor de NAVO-luchtacties. Op het Taszar-vliegveld in het zuiden van Hongarije zijn vijfhonderd Amerikaanse militairen gelegerd, ter ondersteuning van de SFOR-troepen in Bosnië. Hongarije is het enige NAVO-land dat aan Joegoslavië grenst.