Buitenland25 maart 1999

„Jeltsin leidt derderangsmogendheid”

VS niet onder
de indruk van
„boze” Russen

Van onze correspondent
NEW YORK – President Clinton telefoneerde gisteren ruim een halfuur met zijn Russische collega, Jeltsin, en minister van Buitenlandse Zaken Madeleine Albright heeft de afgelopen 24 uur al driemaal gebeld met haar Russische collega, Igor Ivanov. „Washington stelt alles in het werk om de betrekkingen met Moskou zo goed mogelijk te houden, ondanks onze meningsverschillen over de kwestie Kosovo”, aldus Albrights woordvoerder James Rubin.

Maar wanneer er geen microfoons en journalistieke opschrijfboekjes in de buurt zijn, benadrukken verschillende bronnen in Washington laconiek dat de Russische reactie op de NAVO-operatie tegen Milosevic weinig om het lijf heeft. „Zij hebben duidelijk geen invloed op Belgrado, zij kunnen dreigen de wapenleveranties te hervatten, maar dat doen zij stiekem toch al en verder hebben zij het Westen dringend nodig omdat zij zonder nieuwe leningen en nieuwe steun van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) eenvoudigweg failliet gaan”, aldus Malcolm Hill van de Heritage Foundation. „Rusland is een derderangsmogendheid geworden zonder geld, met verroeste kernwapens en met onderbetaalde en gedemotiveerde militairen; daarvoor hoeven wij niet bang te zijn”, aldus Hill.

Washington is ervan overtuigd dat Moskou de samenwerking met het Westen en vooral met Amerika zal herstellen als het stof van de Kosovo-acties is neergedaald. Rusland had eerder op de avond zijn vertegenwoordiger bij de NAVO in Brussel teruggeroepen. Moskou heeft een gezant bij het bondgenootschap in het kader van het Partnerschap voor Vrede, een samenwerkingsorgaan van na de Koude Oorlog. Later bleek dat de Russische ambassadeur bij de NAVO, Sergej Kisljak, toch in Brussel blijft. „Ik blijf als ambassadeur bij de NAVO en in België”, aldus Kisljak, nadat hij op het hoofdkwartier van de NAVO een ontmoeting had gehad met NAVO-chef Solana en hem het standpunt van president Jeltsin had voorgelegd.

Moskou schort voorts besprekingen op over de Russische betrokkenheid bij de NAVO. In mei 1997 tekende Moskou een apart verdrag met de NAVO over wederzijdse samenwerking. Met deze maatregelen schaden de Russen zichzelf meer dan de NAVO, volgens politieke waarnemers.

Koude-Oorlogretoriek
In de VN-Veiligheidsraad lanceerde de Russische ambassadeur Sergei Lavrov een felle aanval op het NAVO-beleid. „Worden de bombardementen niet stopgezet, dan heeft mijn land het recht om zich met alle middelen te verdedigen”, aldus Lavrov in een retoriek die aan de Koude Oorlog deed denken.

Sommige VN-diplomaten zien ondanks Moskous zwakke positie toch minpunten voor het Westen. De Russen kunnen namelijk proberen om hun verzwakte positie op te krikken door versterkte samenwerking met landen als Iran. „Wanneer Amerika en het Westen in het algemeen de Russen te duidelijk onder hun neus wrijven dat zij niets meer betekenen, dan zullen zij zich gemakkelijker tot kleinere bondgenoten wenden om samen een vuist tegen ons te maken; en dat kan op den duur zeker voor de nodige problemen zorgen”, aldus een westerse VN-diplomaat.