Tijd voor Tomahawk

LONDEN – Een van de meest waarschijnlijke middelen waarmee de westerse alliantie haar standpunt op de Joegoslavische leiding inhamert is de Amerikaanse Tomahawk-kruisraket van ruim 9 miljoen gulden per stuk.

De naam is een afgeleide van een Noord-Amerikaans indiaans woord, neerslaan, waarmee ook een befaamde strijdbijl wordt aangeduid. Als kruisraket is de term minstens zo beroemd geworden als het indiaanse handwapen. Het 6 meter lange gevaarte kan 450 kilo explosieven vervoeren en heeft een bereik van 460 tot 2500 kilometer, afhankelijk van het type.

Honderd jaar geleden gebruikten de grote mogendheden kanonneerboten om met beschietingen vanaf zee hun wil op te leggen. Nu schieten ze de Tomahawk af, vaak ook vanaf zee. Het wapen is vooral geliefd omdat het van grote afstand doelen treft zonder dat piloten gevaar lopen. Psychologisch geeft deze afstand de aanvaller ook een beetje het idee dat het niet echt oorlog is.

De raket werd in de jaren tachtig ontwikkeld en opgesteld als handzaam kernwapen tegen de Sovjet-Unie, maar het was het einde van de Koude Oorlog die de Tomahawk tot grote hoogten bracht. In de Golfoorlog van 1991 tegen Irak maakte de raket haar succesvol debuut.

Oorlogsbodems
In september 1995 werden dertien Tomahawks afgeschoten op de Bosnische Serviërs. De Amerikaanse diplomaat Richard Holbrooke herinnert zich dat het gebruik van dit rakettype een enorme psychologische klap was voor de Bosnische Serviërs. Het was destijds de spil waar de NAVO-politiek om de Serviërs tot vrede te dwingen om draaide. Het vredesakkoord van Dayton volgde kort na de verwoestingen van de Tomahawks.

De raket wordt herhaaldelijk gebruikt tegen het Irak van Saddam Hussein en in augustus vorig jaar schoten de Amerikanen de raketten af op vermeende terroristische bolwerken in Afghanistan en in Sudan.

Amerikaanse oorlogsbodems in de buurt van Joegoslavië hebben nu tal van Tomahawks paraat, net als de Britse onderzeeër Splendid in de Adriatische Zee. Het Britse defensievakblad Jane's Defence Weekly heeft al mogelijke doelen voor de Tomahawks of voor andere bommen genoemd: luchtverdedigingsinstallaties op de berg Rumija aan de Adriatische kust, de Montenegrijnse marinebasis Tivat, een centrum van de luchtafweer in Kopenik, Zuidwest-Servië, de kazerne van Krusevac in het centrale deel van Servië, de vliegbases van Ladjevci en Ponikve (Servië), het vliegveld van Slatina bij Pristina, en doelen rond Belgrado.