De twee gezichten van de sneeuw

De wegopbrekingen bij Keulen zijn exact hetzelfde als vorig jaar. Smalle rijbanen, zonder vluchtstrook in de Walraff-achtige omgeving van het Roergebied. Een uitgelezen moment natuurlijk voor een dynamo om er acuut mee op te houden. De koplampen wedijveren met een zielig flakkerende vlam van een dovende kaars. De eerste afslag wordt met een zucht van opluchting begroet. Als de ADAC (de Duitse ANWB-partner) kribbig naar de straatnaam vraagt, kan de takelwagen verschijnen om de balsturige auto mee te slepen voor een nieuwe „Lichtmaschine”.

Pas na 7 uur wachten in de garage waar ”Gründlichkeit” de snelheid van een slak heeft aangenomen, neemt het landschap, vlak voor Frankfurt, ergens op de A3, dan toch de verwachte witte gedaante aan. Sneeuw kleeft voorzichtig tegen de zwarte boomranden en geven de natuur een speels effect. Automobilisten houden hier hooguit het gas even in, maar rijden daarna weer op volle toeren verder. In Duitsland, het voorportaal van de bekende wintersportlanden als Oostenrijk en Zwitserland, valt sneeuw, maar rijst tegelijk het water in de rivieren. Wie onverrichterzake terugkeert uit de Alpen, zou de ski's op het water kunnen onderbinden.

Ongelukken
Op de A7, een snelweg die van Würzburg naar Ulm en Kempten loopt, wordt het steeds problematischer. In de verte doemt dan af en toe al een rafel op van een bergrand. Kennelijk hangt het van de deelstaten af hoe de toestand van de weg is. Ten westen van Neurenberg slaat de gladheid echt toe. Een laag stofsneeuw hecht zich vast op de ijzel. De gevolgen laten zich onmiddellijk gelden. Wie geen rekening houdt met de wegomstandigheden, bijt met de neus in de sneeuw: aan de overkant van de weg steekt een geschaarde vrachtwagen zijn neus deemoedig in de hoog oprijzende berm. Even verderop staat een aanhangcombinatie in tegenovergestelde richting. Een personenwagen ligt op de kop, en overal knipperen blauwe zwaailichten. Opstoppingen slingeren zich als een surrealistisch parelsnoer door het panorama.

Bij Ulm klaart het wegdek opeens op. Automobilisten zien daar massaal hun kans schoon en drukken het gas stevig in. Het duurt niet lang of er moet flink worden afgeremd voor de trage schuifwagen die de linkerbaan probeert schoon te houden. Vrachtwagens razen met roekeloos geweld voort, alsof het hoogzomer is.

Om de zoveel minuten strooit de Duitse radio ”Stau”-berichten de ether in. ”Stau” (file) tussen Stuttgart en München vanwege een ernstig ongeval. ”Stau” bij Mannheim, ”Stau” bij Baden Baden, ”Stau” bij Berlijn. Er wordt heel wat afgestouwd, totdat een opgelegd vrolijke stem troost aandient voor fileslachtoffers. Zij kunnen luisteren naar ”Fremd von der Heimat” en andere schlagers.

Na het zuidelijke Kempten duurt het niet lang meer of de Autobahn gaat over in een eenvoudige tweebaansweg. Sneeuwkettingen lijken hier geen overbodige luxe, maar de invallende duisternis beneemt de lust om de dingen om de banden te kluisteren. In de omgeving die plotseling ondoordringbaar wordt, doemt een boerenhofstede op. Bijgevallen door zijn blaffende hond op de achtergrond legt de boerenjongen verlegen uit dat Seeg het eerste veilige oord is in deze witte Siberische verlatenheid.

Smartengeld
Na 3 kilometer doemt de kerk van het plaatsje als uit het niets op. Schijnwerpers zetten de toren in een heftig licht. Volgens pretentieuze informatieborden is Seeg een ”Kurort”. Een ”Gasthaus”, een pension en een ”Sparkasse” presenteren zich aan de hoofdstraat, en daar houdt het dan ook mee op.

Seeg zou een perfecte locatie zijn om je te laten gijzelen door de sneeuw. Bergen en lawines zijn hier marginaal. Sneeuw is hier ongevaarlijk en geeft het dorp de allure van een idylle. Elke morgen ontwaakt Seeg uit de sneeuwslaap als de bewoners hun stoepen, stegen en voertuigen met de bezem schoonvegen. „Zoveel sneeuw, dat komt maar eens in de 10 jaar voor”, zegt Blersch Kilian (19), die op het piepkleine station van Seeg de trein pakt naar zijn betrekking in Kempten.

Het is hemelsbreed hooguit 200 kilometer verder als sneeuw een ander gezicht laat zien. Waar de sneeuw in Seeg maagdelijk schoon is met zwaar beladen bomen, en met ijspegels behangen balkons, daar heeft sneeuw in de hogere Alpen een wrede gedaante aangenomen. Het Oostenrijkse Galtür maakt de balans op van een lawine die gisteren het dorp bedolf. De schok is groot.

Maar niet alleen in Galtür is de sneeuw ”unverfroren” dramatisch. De ramp treft Europa in het hart. Wie de afgelopen jaren te gast was in de wintersportoorden en zich mede bezondigde aan het alpine plezier, moet onvermijdelijk concluderen dat de skisport het milieu beschadigt. Snowboarders, traditionele en carve-skiërs (carve-ski's zijn breed van voor en achter, smal in het midden en bedoeld om in de sneeuw te 'snijden') brengen –het kan niet anders– in hun maniakale massaliteit de hellingen en hun begroeiing een dodelijke klap toe. Het is wat kort door de bocht, maar het heeft er veel van weg dat woedende bergen nu hun smartengeld claimen.