Buitenland

Crisis en Podgorica kwellen Belgrado

Montenegro voor NAVO-troepen

Van onze buitenlandredactie
BELGRADO – Niet alleen separatistische Albanezen en de pressie van de Contactgroep in Rambouillet zetten het regime-Milosevic onder zware druk. Ernstige binnenlandse spanningen beïnvloeden de Servische respectievelijk de Joegoslavische onderhandelingspositie evengoed. 's Lands economische crisis en de groeiende politieke kloof met de deelrepubliek Montenegro laten zich op dit kritieke moment al nadrukkelijker gelden.

Over de huidige economische crisis in de Bondsrepubliek Joegoslavië publiceerde onlangs het Instituut voor Economische Wetenschap in Belgrado zeer deprimerende cijfers. Zo vertoonde de nationale handelsbalans over het vorige jaar een negatief saldo van 2 miljard dollar.

In 1998 daalde ook het reële inkomen met 12 procent. De gepensioneerden gingen er nog sterker op achteruit met 19 procent. Gemiddeld boetten de huishoudens 18 procent van hun koopkracht in. Als we de officiële gegevens mogen geloven, steeg de werkloosheid naar rond 26 procent. „Een op de vijf salarissen werd niet uitbetaald.”

Voor het lopende jaren worden nieuwe economische tegenvallers verwacht. Conclusie van een nauwgezette buitenlandse waarnemer: „De normalisering van de betrekkingen met de internationale gemeenschap is dringend noodzakelijk voor Joegoslavië om te kunnen overleven.”

Op deze situatie speelden gisteren ook de buitenlandse bewindslieden van de lidstaten van de Europese Unie in. Zij beloofden Belgrado om in geval van slagen van de Kosovo-conferentie in Rambouillet stapsgewijs de internationale sancties tegen de Federale Republiek Joegoslavië te zullen opheffen. Voorts stelden zij bij een succes in Rambouillet wederopbouwhulp ter waarde van 500 miljoen euro (looptijd 3 jaar) voor het deerlijk geschonden Merelveld (Kosovo polje) in het vooruitzicht.

Muis en olifant
De steeds onafhankelijker houding van het kleine Montenegro (600.000 inwoners tegen 10 miljoen burgers in Servië) in het Kosovo-conflict moet de Joegoslavische autoriteiten wel in aanzienlijke mate irriteren.

Van de centralisatiekoers van de Joegoslavische president Slobodan Milosevic wenst zijn Montenegrijnse tegenpool, president Milo Djukanovic, al maanden niets te weten. De laatste wenst „het gedwongen huwelijk tussen de Montenegrijnse muis en de Servische olifant” in een gelijkwaardig partnerschap om te zetten! Hoe? Door zich open op te stellen tegenover het Westen.

Daarom verwelkomt Podgorica (hoofdstad en regeringszetel van Montenegro) in tegenstelling tot Belgrado juist wel de stationering van een vredesmacht onder auspiciën van de NAVO in Kosovo én ontzegt het tegelijk de Joegoslavische strijdkrachten het gebruik van eigen grondgebied bij een gewapend conflict met de internationale gemeenschap. Sterker nog: Montenegro biedt de NAVO voor eventueel troepentransport richting Merelveld de faciliteiten van zijn haven Bar aan.