Opvolger van
Netanjahoe
uit schaduw

TEL AVIV – Zonder dat hij ook nog maar iets heeft gedaan, is hij nu al de populairste politicus van Israël. Generaal Amnon Lipkin–Shahak kan volgens de opiniepeilingen de verkiezingen in Israël met gemak winnen. Het enige obstakel was dat Shahak zich na 36 jaar dienst nog moest terugtrekken uit het leger. Met die daad heeft hij vandaag zijn verkiezingscampagne geopend.

Shahak gaat een eigen partij oprichten die het politieke landschap in Israël mogelijk volledig op zijn kop zal zetten. De vroegere minister van Financiën Dan Meridor kondigde dinsdag al aan het tegen Netanjahoe te zullen opnemen bij de verkiezingen die waarschijnlijk komend voorjaar worden gehouden.

Shahak is de afgelopen weken in de Israëlische pers aangeduid als 'het fenomeen'. De gedistingeerde topmilitair heeft onmiskenbaar charisma, maar zijn politieke standpunten zijn nog geheel onduidelijk. Zijn partij wordt een centrumpartij, maar hij wordt door zijn verleden geassocieerd met links.

Shahak was een vertrouweling van de vermoorde premier en leider van de Arbeidspartij, Yitzhak Rabin. Diens weduwe Leah probeerde Shahak te strikken voor de Arbeidspartij, maar hij liet zich niet vermurwen. Mogelijk dat het vooruitzicht van een machtsstrijd met Shahaks voorganger als opperbevelhebber van het leger, de huidige partijleider Ehud Barak, geen van beiden aanlokkelijk leek.

Shahak (54) werd in 1944 geboren in Tel Aviv en begon zijn militaire carrière in 1962. In de Zesdaagse Oorlog (1967) en de Jom Kippoeroorlog (1973) voerde hij paratroepen aan. Hij was Rabins militaire onderhandelaar bij de eerste gesprekken die leidden tot de Oslo–akkoorden. In 1995 werd hij chef van de generale staf van het leger, een post waarvan hij een half jaar geleden afscheid nam.

Met Rabins opvolger Netanjahoe kon Shahak niet opschieten. Toen Netanjahoe in 1996 besloot tot de opening van een tweede tunnel bij de Tempelberg in Jeruzalem, hoorde Shahak dat pas enige uren van tevoren. De opening leidde tot bloedige rellen tussen Israëli's en Palestijnen waarbij tientallen doden vielen. Shahak voelde zich bedonderd en gepasseerd. Het duurde maanden voor de premier en de legerleider elkaar weer persoonlijk ontmoetten.