Amerikaanse gezant wijzigt
vredesplan voor Kosovo

BELGRADO – De Amerikaanse gezant Christopher Hill heeft gisteren een gewijzigd vredesplan gepresenteerd aan de Servische leiders. Hij zei dat er langzaam vooruitgang wordt geboekt in het bereiken van vrede in Kosovo.

Gisteren vond echter de tot nu toe ernstigste schending van het in oktober bereikte staakt-het-vuren in Kosovo plaats, toen Joegoslavische grenswachten acht etnisch Albanese rebellen vermoordden. De acht gewapende etnische Albanezen werden tegen vier uur 's nachts vermoord bij Prizren. Negen Albanezen zouden het vuur hebben geopend op Joegoslavische soldaten aan de grens met Albanië. Volgens het Servische mediacentrum in Pristina waren er geen slachtoffers aan Servische zijde. Het Joegoslavische leger heeft het incident bevestigd. De etnische Albanezen zouden de grens „illegaal” hebben willen oversteken. Etnisch Albanese rebellen gebruiken de grensroutes voor het smokkelen van wapens.

Hoog tijd
Hill waarschuwde dat het hoog tijd werd voor een vredesplan omdat de gevechten, die nu relatief op een laag pitje staan, bij het begin van de lente weer kunnen oplaaien. „Ik voel dat de tijd dringt”, zei hij. Het nieuwe plan, dat nog niet definitief is, bevat wijzigingen naar aanleiding van Servisch en etnisch Albanees commentaar. De etnische Albanezen willen onafhankelijkheid, maar zijn bereid om als eerste stap volledige autonomie te accepteren. De Serviërs uit Kosovo en Joegoslavië verwerpen ieder voorstel dat hen minder invloed geeft in Kosovo.

Hill zei dat in het nieuwe plan niet staat of Kosovo de derde Joegoslavische republiek wordt of een Servische provincie blijft. Als republiek zou Kosovo dezelfde status krijgen als Servië en Montenegro. De Amerikaanse gezant hoopt dat het nieuwe voorstel „het momentum verplaatst van geweld naar politieke overeenstemming”. De Verenigde Staten onderzoeken momenteel de mogelijkheid van een lokale vredesmacht en het verbeteren van de economie in Kosovo. Nadat Hill gisteren de Servische president Milan Milutinovic ontmoette, zal hij vandaag het voorstel presenteren aan de etnisch Albanezen.

Het Joegoslavische parlement veroordeelde gisteren het „destructieve” Amerikaanse beleid inzake de Balkan. De VS worden er door het parlement van beschuldigd „separatisme en terreur” direct te steunen en „de vijanden van Joegoslavië” te financieren, aldus het staatspersbureau Tanjug.

Maar de Amerikaanse regering heeft de afgelopen jaren, bijvoorbeeld bij de totstandkoming van een vredesakkoord voor Bosnië in 1995, altijd zoveel mogelijk samengewerkt met de Joegoslavische president Slobodan Milosevic. Deze week zei woordvoerder James Rubin van het ministerie van buitenlandse zaken echter dat Milosevic' greep op de macht bezig is te verzwakken. In de Joegoslavische pers is gesuggereerd dat de regering van president Bill Clinton Milosevic' tegenstanders binnen Joegoslavië wil helpen de president te verjagen.

Defensiebudget
Joegoslavië (Servië en Montenegro) wil volgend jaar bijna 70 procent meer uitgeven aan defensie. Federaal premier Momir Bulatovic zei gisteren bij de presentatie van de begroting dat 69,65 procent van alle uitgaven naar leger, marine en luchtmacht gaat.

Het defensiebudget bedraagt dan 2,2 miljard gulden. „In vergelijking met het budget van dit jaar is dat een stijging van 68,52 procent. Dat is meer dan de gemiddelde groei in federale uitgaven, die 63,5 procent bedraagt”, zei de premier.

Volgens hem is de stijging het resultaat van de noodzaak om voldoende middelen ter beschikking te hebben voor het functioneren van de federale staat, „vooral in de sfeer van defensie en staatsveiligheid”. Bulatovic wilde dit niet toelichten.

De Servische vice-premier Seselj zei eerder dit jaar dat de „veiligheidsoperaties” in Kosovo sinds medio maart ongeveer vier miljoen gulden per dag hadden gekost.

OVSE
De ministers van buitenlandse zaken van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) hebben alle partijen in Kosovo gisteren opgeroepen een vreedzame oplossing te vinden.

Voorts gaven de ministers hun steun aan het zenden van 2000 waarnemers die toezicht moeten houden op de wapenstilstand tussen de Kosovaren en de Joegoslavische president Slobodan Milosevic. Volgens de Noorse bewindsman Knut Vollebaek, die in januari het OVSE-voorzitterschap op zich neemt, is het conflict in Kosovo „de grootste uitdaging ooit voor deze organisatie”.