Geweld in Kosovo
verontrust NAVO

„Deze incidenten dreigen een gevaarlijke cyclus van provocatie op te roepen”, aldus een verklaring die gisteren werd uitgegeven na de wekelijkse zitting van de permanente vertegenwoordigers van de zestien NAVO-landen in Brussel. „Het kan het staakt-het-vuren destabiliseren”.

Sinds de Amerikaanse onderhandelaar Richard Holbrooke op 12 oktober een akkoord bereikte met de Joegoslavische president Slobodan Milosevic is het aantal aanvallen toegenomen waarbij Servische politiemensen of strijders van het Bevrijdingsleger voor Kosovo zijn omgekomen. „De NAVO volgt de situatie nauwlettend”, verklaarde het bondgenootschap.

Gisteren heeft de Servische premier Mirko Marjanovic de Albanezen in Kosovo beschuldigd van belemmering van het vredesproces omdat zij woensdag –voor de zeventiende keer– verstek lieten gaan bij besprekingen die door de Serviërs waren belegd.

Het Duitse parlement stemde met grote meerderheid in met het sturen van 250 militairen naar de Balkan ter bescherming van de Duitse deelnemers aan de waarnemersmissie van de OVSE in de Zuid-Servische provincie.

Van de circa tweeduizend onbewapende toezichthouders die de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa naar Kosovo stuurt is 10 procent Duits. De militairen uit de Bondsrepubliek sluiten zich aan bij de door Frankrijk geleide beschermingsmacht die zich in het naburige Macedonië stationeert. Zij hebben de taak bij noodsituaties in te grijpen.

Leden van de Diplomatieke Waarnemersmissie (KDOM), die momenteel in Kosovo toezien op de bestandsafspraken tussen Belgrado en het Kosovaarse Bevrijdingsleger UCK en de OVSE-missie voorbereiden, klagen geregeld zich bedreigd te voelen.

Grotere rol
Intussen probeert de speciale Franse gezant Jacques Huntzinger de Joegoslavische weerstand tegen de samentrekking van NAVO-strijdtroepen in Macedonië weg te nemen. Huntzinger voerde gisteren overleg met de Servische president Milan Milutinovic. Een dag eerder sprak hij met Milosevic.

In Macedonië treft de NAVO voorbereidingen voor een grote troepenopbouw. De soldaten hebben als taak de ongewapende waarnemers in Kosovo te hulp te schieten als zij worden bedreigd. Joegoslavië en Servië –de belangrijkste republiek in de federatie– zeggen echter dat de NAVO-troepen hun territorium bedreigen.

Huntzinger benadrukte dat Frankrijk een grotere rol zal gaan spelen in de regio. Zo staat de “extractie”-macht in Macedonië onder Frans commando. „De Franse regering is bezorgd over de trage ontwikkelingen in het vredesproces”, zei Huntzinger. De diplomaat was van plan later op de dag naar het Macedonische Skopje terug te keren. Morgen zal hij in Pristina gesprekken voeren met etnisch Albanese leiders.

Joegoslavië heeft Macedonië gewaarschuwd dat de vestiging van een basis vanwaaruit mogelijk aanvallen tegen Joegoslavië worden ondernomen, „strijdig is met de langetermijnbelangen van de twee landen”. Macedonië reageerde daarop door te zeggen dat het een interne aangelegenheid is, waar Joegoslavië geen zeggenschap over heeft.

Verwacht wordt dat Macedonië binnen tien dagen het groene licht geeft aan de NAVO om een troepenmacht in het land samen te trekken. Naar verluidt zullen vanaf 1 december de eerste soldaten van de 1800 man sterke “extractie”-macht in Macedonië arriveren.

De Servische premier Mirko Marjanovic beschuldigde de etnisch Albanese politici er gisteren van het vredesproces tegen te werken door hun weigering de Servische president Milutinovic te ontmoeten. De Kosovaarse Albanezen wezen tot dusver zeventien Servische uitnodigingen om over de toekomst van Kosovo te praten van de hand omdat zij buitenlandse bemiddeling willen. De Serviërs willen geen buitenlandse inmenging omdat de kwestie volgens hen een interne aangelegenheid is.