NAVO begint eventuele
aanval met kruisraketten
Van onze buitenlandredactie
BRUSSEL – De NAVO zal een eventuele aanval op Servische doelen beginnen met een bombardement met Amerikaanse kruisraketten op een twintigtal objecten. Elke aanval zal door een korte periode van rust worden gevolgd om de reactie van Milosevic te meten en het effect van de acties te evalueren
Nederlandse F-16's en toestellen van andere NAVO-lidstaten komen in die eerste fase eveneens in actie, maar blijven nog even buiten de grenzen van Klein-Joegoslavië.
Het gaat de NAVO om een eerste signaal aan de Servische leiding dat het bondgenootschap in staat is om de Servische militaire structuur pijn te doen. De doelen in Kosovo en het zuiden van Servië zijn echter zo gekozen dat er een minimaal risico is voor beschadiging van burgerdoelen. De begeleiding van de actie door vliegtuigen van de andere lidstaten geldt als teken van solidariteit met de Verenigde Staten en machtsvertoon tegenover Milosevic.
Drie fases
Als de Joegoslavische president het dan nog niet begrepen heeft, heeft hij nog zeven dagen de tijd om tot inkeer te komen. De werkelijke militaire luchtcampagne vergt een voorbereidingstijd van ongeveer negen dagen. Met de toestemming voor een beperkt optreden start ook de klok voor de voorbereiding van een massale luchtactie, verdeeld over drie fases.
Voordat de eerste fase ingaat, komt de NAVO-raad 48 uur voor het verstrijken van de voorbereidingstijd opnieuw bij elkaar om het bevel tot de eerste grootschalige actie aan de hoogste militaire commandant Wesley Clarke over te dragen. Tijdens die laatste voorbereidingsfase van 48 uur kan alleen een speciaal besluit van de NAVO-raad een militaire actie nog tegenhouden. Zonder tegenbericht kan de Amerikaanse generaal zijn gang gaan.
Bij fase één is het de bedoeling serieuze schade toe te brengen aan het militaire apparaat van Milosevic. De nadruk ligt op vernietiging van het luchtverdedigingssysteem en de commandostructuur van de Joegoslaven, om ruimte te scheppen voor jachtvliegtuigen en bommenwerpers en zo in de volgende fases een steeds breder spoor van vernietiging te kunnen trekken. Aan iedere verdere intensivering van de luchtactie moet echter een nieuw besluit van de NAVO-raad ten grondslag liggen en geldt weer de 48-uursprocedure.
Humanitaire hulp
Uiteindelijk doel van het ingrijpen van de NAVO is de Joegoslavische president zover te krijgen dat hij een opening biedt voor een politieke oplossing rond de zuidelijke provincie Kosovo. Minstens even belangrijk is dat Milosevic de honderdduizenden dakloze en gevluchte etnische Albanezen in de gelegenheid stelt terug te keren naar hun dorpen en humanitaire hulp te ontvangen.
De Servische leider zal voor de humanitaire oplossing harde garanties moeten geven. De NAVO is er beducht voor de vluchtelingen een vals gevoel van veiligheid te geven. De Joegoslavische president zal dan ook moeten toestaan dat er zowel vanaf de grond als vanuit de lucht controle plaatsheeft of hij zijn toezeggingen nakomt. De NAVO sluit niet uit dat zij daarbij zelf een rol speelt.
