Amerika wil Kosovo
Bevrijdingsleger bij overleg

PRISTINA – De Verenigde Staten willen het Kosovo Bevrijdingsleger (UCK) betrekken bij de onderhandelingen die een einde moeten maken aan de crisis rond de Servische provincie Kosovo. Voorwaarde is wel dat de leiders van het UCK aantonen dat zij hun soldaten in de hand kunnen houden.

De Amerikaanse Balkangezant Robert Gelbard heeft afgelopen vrijdag in een niet nader genoemde West-Europese stad meer dan vier uur met vertegenwoordigers van het UCK gesproken. Dat onthulde Kosovo-onderhandelaar Richard Holbrooke gisteren tijdens een zakenforum in de Zwitserse plaats Crans Montana, waar ook veel leiders uit de Balkanlanden zijn. De Amerikaan zet daar zijn pogingen voort om de partijen in het conflict nader tot elkaar te brengen, maar voorzover bekend leverde dat nog niets op.

Holbrooke benadrukte dat de contacten met het UCK beslist niet betekenen dat Washington afstand neemt van de politiek leider van de Kosovo-Albanezen, Ibrahim Rugova. „Wij blijven achter dr. Rugova staan, die de enige belangrijke leider is die een geweldloze oplossing voor het probleem nastreeft”.

De contacten met de UCK-representanten waren volgens Holbrooke „bedoeld om erachter te komen of de mensen die de Amerikanen hebben ontmoet ook de personen zijn die in staat zijn al de mensen met de wapens te beïnvloeden en in de hand te houden”. „Als dat zo is, als ze kunnen laten zien dat ze echte invloed hebben op de strijd in Kosovo, dan denk ik dat zij een legitieme rol in het proces hebben”. Holbrooke had eerder al gezegd dat het Westen het als een groot probleem ziet dat niet duidelijk is wie iets over het UCK te zeggen hebben.

De onthulling van de geheime contacten met het UCK komt nadat de pogingen van Holbrooke van vorige week om een staakt-het-vuren te bereiken niets opleverden.

Tijdens de weekwisseling werd in de provincie Kosovo zwaar gevochten en het lijkt erop dat de Servische troepen en de UCK-strijders stellingen aan het betrekken zijn in de directe omgeving van de hoofdstad Pristina. Het UCK heeft gewapenderhand veel terrein veroverd, waardoor de haviken binnen de Democratische Liga van Kosovo (LDK) de overhand hebben gekregen over Rugova, die als veel te zachtaardig wordt beschouwd.

In het dorp Velika Slatina, op slechts vijftien kilometer ten zuidwesten van Pristina, zijn volgens de Albanese bronnen bijna zestig pantserwagens en dertig vrachtwagens van het Joegoslavische leger aangekomen. De militaire en politie-eenheden hebben het dorp omsingeld, aldus het Kosovo Informatiecentrum.

„Anarchie”
VN-secretaris-generaal Kofi Annan waarschuwde gisteren in een interview op de Britse televisie nog eens voor een eigenmachtig optreden van de NAVO in Kosovo zonder toestemming van de Veiligheidsraad. Hij zei dat zo'n actie gelijk zou staan aan „anarchie”.

De regering-Clinton stelt zich op het standpunt dat er geen nieuwe resolutie van de Veiligheidsraad nodig is voor militair optreden in Kosovo. Washington vreest dat een resolutie zou stuiten op een veto van Rusland, dat historische en culturele banden heeft met de Serviërs. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Madeleine Albright zei in Peking, waar zij president Clinton op een staatsbezoek vergezelt, dat inzake Kosovo niets is uitgesloten.

Holbrooke zei zaterdag dat de toestand in Kosovo veel gevaarlijker is dan die intertijd in Bosnië. Hij zei dat het gevaar van een internationaal conflict –waarbij ook buurlanden betrokken zullen raken– levensgroot aanwezig is. Albanese organisaties zeggen dat het Joegoslavische leger een offensief aan het voorbereiden is om onder meer de strategisch belangrijke steenkoolmijn bij Belacevace weer in handen te krijgen.

Inmiddels heeft het Servische vrijwilligersleger van Zeljko Raznatoviv-Arkan laten weten klaar te staan voor actie in Kosovo. Deze garde is berucht om haar harde optreden tegen burgers in de oorlogen in Kroatië en Bosnië. Volgens de leider van de Partij voor de Servische Eenheid (SSJ), Pelevic, zou deze garde „binnen drie dagen het probleem Kosovo kunnen oplossen, afrekenen met de Albanese terroristen en tegelijkertijd de bescherming van de Servische en Albanese burgers kunnen garanderen”.