„Mam, er staat 'n schaap in de gang”

De oproep voor het ochtendgebed is voor mijn vrouw een goede wekker. Precies een uur later gaat onze dochter naar school. Verder is het niet echt storend. Het ochtendgebed zelf duurt maar tien minuten en we zijn eraan gewend. Dit keer was het anders. De moskee was vol en het gebed duurde dit keer liefst een uur.

Na afloop van het ochtendgebed draaiden we ons nog eens om en probeerden wat rust te krijgen. Dat duurde niet lang. Ahmed, de bovenbuurman in onze flat, had een schaap gekocht en het beest pal voor onze deur geparkeerd. Het geblaat lokte onze kinderen naar de deur. Ze holden opgewonden onze slaapkamer binnen. „Pappa, mamma, er staat een schaap in de gang”.

Handelaren hadden de dag voor het feest honderdduizenden geiten, koeien en vooral veel schapen de stad ingebracht. Op alle straathoeken stonden mensen die schapen verkochten. Gave dieren zoals ook in het bijbelboek Exodus staat, maar mannelijk of eenjarig hoeven ze niet te zijn. De meeste mensen hadden de avond tevoren al een beest gekocht. Onze buren 's ochtends pas.

Deurpost
Tijdens het slachtfeest herdenken moslims dat Abraham zijn zoon Ismaël wilde slachten (zo staat dat in de koran). Allah verhinderde dat op het laatste moment en gaf Abraham een schaap om dat in plaats van zijn zoon te slachten.

Om negen uur zou het schaap worden geslacht. De hal van het trappenhuis, pal voor onze deur, leek de buren wel geschikt. Onze kinderen wilden kijken maar dat leek ons voor een zeven-, een zes- en een vierjarige niet zo geschikt. Een paar mannen drukten de kop van het spartelende schaap boven een grote metalen schaal. Met een grote haal sneed een van hen de halsslagader open. Het bloed spoot eruit. Het is moslims streng verboden bloed tot zich te nemen. Alleen door deze manier van slachten is dat gewaarborgd.

De hal van het trappenhuis lag vol bloed. Enkele mannen doopten er hun hand in en drukten die tegen de muur. Anderen sprenkelden bloed op de muur van de moskee. „Dat is tegen het boze oog”, legde Mohammed uit, die bij het slachten hielp. Maar dr. Abdel Mo'ti Bayoemi, hoogleraar aan de islamitische Azhar Universiteit, noemt het gebruik een niet-islamitische volkstraditie. „Er is geen enkel voorschrift in de islam dat dat gebiedt”. Toch doet het gebruik, hoe sterk verwaterd ook, aan de instelling van het Pascha denken. De Israëlieten moesten het bloed van een schaap of geit op de deurpost smeren zodat de Heere aan hun huizen zou voorbijgaan en de eerstgeborenen sparen.

Moslims moeten een deel van hun inkomen aan de armen afstaan. Met het slachtfeest mogen zij maar een klein deel van het schaap voor zichzelf houden. Het grootste stuk is voor de armen. Als Ahmed zich daaraan niet zou houden, zou het geslachte schaap niet als offer gelden. Er zwerven altijd veel armen rond onze moskee. De ramadan, de islamitische vastenmaand, en het slachtfeest zijn elk jaar steeds weer goede gelegenheden om iets extra's voor de armen te doen.

Kerst
Rond drie of vier uur 's middags was het schaap, net als in veel andere gezinnen, bereid. Dat was op straat te merken; het was opmerkelijk leeg. Een paar uur later keerde de drukte weer terug. 's Avonds zoeken families en vrienden elkaar op. Aan de muren in de hal van het trappenhuis kleeft geen bloed meer. Het feest duurt vier dagen.

's Avonds belden wij onze islamitische vrienden op. Net zoals het gebruik is dat moslims christenen met Kerst of Pasen goede dagen wensen, is het gebruik dat christenen moslims een goed feest toewensen.

Zo is het leven in een islamitische stad, met religieuze gebruiken die niet de onze zijn. Ons gezin heeft het geweten. Maar het blijkt dat buren rekening houden met wie rekening met hen houdt.