Slechts berusten in de waarheid

Raoul Behr is de 24-jarige zoon van de journalist Bram Behr, een van de vijftien die in de nacht van 8 op 9 december 1982 koelbloedig door het regime-Bouterse van het leven werden beroofd. Hij was acht jaar toen zijn vader van de ene op de andere dag niet meer thuiskwam. Bram Behr was het bewind van sergeant Bouterse kritisch gezind. „Ik weet helaas weinig meer van mijn vader. Hij had in het onderwijs gezeten en gaf vanaf zijn veertiende vioolles”, vertelt Raoul. Zelf kwam hij begin jaren tachtig naar Nederland. Zo af en toe woonde hij de jaarlijkse herdenkingsdienst in de Amsterdamse Mozes en Aäronkerk bij. „Pas dit jaar drong het drama in Fort Zeelandia in volle hevigheid tot mij door. Mijn jongere broer bijvoorbeeld, geboren in 1981, wil van niets weten”, aldus Raoul.

Eigenlijk acht Behr junior de tijd rijp dat de kinderen van de slachtoffers van de decembermoorden een comité oprichten. „Wij kinderen moeten zo langzamerhand het roer van de ouderen overnemen”. Vanmiddag doet hij een eerste stap in die richting. Dan biedt Raoul Behr in het bijzijn van andere kinderen van slachtoffers van de vermoorde 'vijftien' minister van buitenlandse zaken Van Mierlo een petitie aan. Het verzoekschrift beoogt een klemmend beroep te zijn om de waarheid in Suriname te zoeken en een solide commissie in te stellen.

Aanvankelijk had Raoul Behr een werkstage in zijn geboorteland gepland. Maar gezien de recente ontwikkelingen „ben ik bang dat dat niet doorgaat”. Hij kijkt eens om zich heen. Het is vol in de kerk. Het is beduidend drukker bij de herdenking dan in voorgaande jaren. „Dat komt omdat advocaat Spong een rede houdt”, valt iemand bij. „Spong deed het scherpzinnig. Zijn betoog was mij uit het hart gegrepen”, vervolgt de in blauw kostuum geklede heer. Omstanders knikken heftig. „Indrukwekkend. Waardig. We moeten wakker blijven. Je kunt het nooit vergeten”.

Een uur geleden zijn er bij de zwartgranieten gedenksteen aan de buitenzijmuur van de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein bloemen gelegd en fakkels ontstoken. VVD'er Weisglas kreeg nog even snel een rode anjer in zijn hand gedrukt om die neer te leggen.

Binnen in het godsgebouw heeft men vijfentwintig witte kruisen geplaatst voor en op het altaar. Daarop prijken de namen van de vijftien slachtoffers die op 8 december in Fort Zeelandia werden geëxecuteerd en de namen van hen die na 1982 door de militairen werden gedood. Een mevrouw heeft er gele en donkerrode chrysanten bijgelegd. Als een hommage aan degenen die destijds het „dreamteam” van Suriname vormden. Ze stonden bekend als kritische tegenstanders van de militaire machthebbers. „Deze kruisen op het altaar vormen een piramide van nagedachtenis en stil protest, al vijftien jaar”, klinkt het uit de mond van Jan Ruijter, coördinator van het Mozeshuis.

„De toekomst in de kiem gesmoord, land en volk in rouw gedompeld, door een laffe broedermoord”, dicht Tejo Bean. Terwijl een kaarsvlam sereen flakkert, voeren politici van PvdA, D66 en de VVD het woord. Als een rode draad loopt het door hun betogen heen dat er slechts in gerechtigheid kan worden berust. Af en toe wordt er in de banken hoorbaar afkeurend of instemmend gemompeld. De Surinaamse Nederlanders zit het heel hoog dat de daders van de decembermoorden nog altijd vrij rondlopen en hun gerechtelijke straf zijn ontgaan. Ze zien met lede ogen toe hoe voormalig legerleider en dictator Bouterse via slinkse democratische weggetjes de touwtjes weer in handen heeft gekregen.

Wijdenbosch had drie dagen voor 8 december de euvele moed een mensenrechtencommissie te installeren. Dit gebaar van de president wordt in de Mozes en Aäronkerk honend begroet. „We kennen voorzitter Ludwig Waaldijk. Hij is net zo'n schurk als Bouta. Geld en vrouwen, dat zal hem nog eens noodlottig worden”, wordt er geschamperd.

Als de klanken van het Surinaamse volkslied “Opo Kondreman oen opo” zijn verstomd, stroomt de kerk langzaam leeg. Een enkeling loopt langs de 25 kruisen. Een dreamteam werd vermoord, zei Spong. Dat heeft niet kunnen verhinderen dat de hoop op een democratisch Suriname vijftien jaar na het drama nog springlevend is.