Buitenland6 juli 2001

Uitzichtloze toestand leidt tot „vrijwillig einde”

Schrik na dood vrouw Kohl

Van onze buitenlandredactie
APELDOORN – Vanuit alle windstreken van de wereld is gisteren geschrokken gereageerd op de zelfmoord van Hannelore Kohl, de vrouw van Helmut Kohl. Politici en oud-politici uit allerlei landen schreven brieven aan de Duitse oud-bondskanselier. Michail Gorbatsjov noemt haar een „prachtige vrouw.” Premier Kok herinnert haar volgens zijn condoléancebrief als een „warme en bescheiden persoonlijkheid.”

Hannelore Kohl
De huishoudster van de familie Kohl trof het lichaam van mevrouw Kohl gisterochtend om 11.15 uur aan in hun woning in Ludwigshafen. Helmut Kohl zelf werd in de Bondsdag verrast door het bericht. 's Middags trad zijn bureau naar buiten met het bericht dat mevrouw Kohl „had besloten vrijwillig van het leven te scheiden vanwege haar hopeloze gezondheidstoestand. Dit besluit heeft ze haar man, haar zonen en vrienden in afscheidsbrieven meegedeeld”, aldus de verklaring van Kohls medewerkers.

De 68-jarige Hannelore Kohl leed sinds een penicillinevergiftiging in 1993 aan een zware vorm van lichtallergie. Deze aandoening geeft een overgevoeligheid voor zon- of kunstlicht. Hannelore Kohl had de zwaarste verschijningsvorm, fotoallergie, maar deze komt uiterst zelden voor. Door een reactie op het omgevingslicht komen er stoffen in het bloed die jeuk geven en zelfs levensbedreigende shocktoestanden kunnen veroorzaken.

Door haar ziekte was Frau Kohl veroordeeld tot een leven in duisternis en kon ze alleen 's nachts naar buiten. Zodoende was ze eind mei niet bij het huwelijk van zoon Peter in Turkije. Volgens de verklaring van het bureau van Kohl leed zijn vrouw de laatste tijd onder toenemende pijn en voelde zij zich steeds zwakker.

Tolk
Hannelore werd in 1933 in een gegoede familie geboren in Berlijn. Ze groeide op in Leipzig. Tegen het einde van de oorlog moest ze het ouderlijk huis verlaten, waarna ze een jaar op straat leefde. Ze stal meel, droeg schoenen van rubberbanden en was getuige van verkrachtingen en moord.

Na de oorlog studeerde ze talen en werd tolk bij het chemieconcern BASF. In 1960 trouwde ze met de drie jaar oudere Helmut Kohl. Het echtpaar kreeg twee zonen.

Hannelore was vooral na de val van de Berlijnse Muur een bekende verschijning. Tijdens de plechtigheden rond de Duitse hereniging week ze geen moment van de zijde van haar echtgenoot. Ook na het zwartgeldschandaal rond haar man bleef ze hem trouw: „We hebben de Tweede Wereldoorlog overleefd, hier zullen we ook bovenop komen.”

Hannelore was meer dan de vrouw aan de zijde van de grote Helmut. Zo richtte ze een kliniek op voor mensen met hersenletsel. Tot aan haar dood bleef ze zich zeer actief inzetten voor deze patiënten. De kliniek werd ook wel hun „derde kind” genoemd. Voor haar inzet ontving ze in 1988 en in 1999 Duitse onderscheidingen.

Persoonlijkheid
Direct na het bericht van haar overlijden werd Kohl overstelpt door blijken van medeleven. Volgens bondskanselier Schröder heeft ze „met haar voorbeeldige inzet voor slachtoffers talloze getroffenen hoop gegeven.” Bondspresident Rau noemde haar een „indrukwekkende persoonlijkheid.” In dezelfde geest reageerden politici uit binnen- en buitenland, onder wie de Franse leiders Chirac en Jospin, de Britse oud-premier John Major, de Russische leiders Jeltsin en Poetin en vele anderen.