Duizenden bewijzen
Kabila laatste eer

KINSHASA – Duizenden mensen hebben gisteren in de Congolese hoofdstad Kinshasa de laatste eer bewezen aan Laurent Kabila, de leider die vorige week werd doodgeschoten door een lijfwacht.

Joseph Kabila

De staatsbegrafenis werd onder meer bijgewoond door de leiders van de met Congo verbonden landen Zimbabwe, Angola en Namibië. Rwanda en Uganda, die in de Congolese burgeroorlog de rebellen steunen, hadden het verzoek gekregen hun staatshoofden niet te sturen. In het streng door militairen bewaakte Volkspaleis, vanwaar de uitvaart plaatshad, noemde minister van Binnenlandse Zaken Gaetan Kakudji het overlijden van Kabila een pijnlijk verlies voor Congo. Joseph Kabila, die zijn vader als president is opgevolgd, nam de condoleances in ontvangst, maar hield zelf geen toespraak. Joseph Kabila is opgegroeid in Tanzania en Uganda en spreekt geen Lingala, de belangrijkste taal in dit deel van Congo.

Joseph Kabila werd omringd door in camouflagepakken gestoken soldaten met vervaarlijke machinegeweren. Het waren bijna allemaal Angolezen, Zimbabwanen en Namibiërs. De eigen Congolese veiligheidstroepen werden kennelijk niet helemaal vertrouwd, want zij waren ongewapend of werden ver bij de machthebbers vandaan gehouden.

Angola, Zimbabwe en Namibië hebben aanzienlijke aantallen militairen in Congo gelegerd. Luchtvaartfunctionarissen verklaarden dat Angola in de afgelopen dagen 4500 militairen extra heeft gestuurd, van wie er 1500 naar Lubumbashi in het zuiden zijn gegaan.

Hoewel de uitvaartdienst een overwegend religieus karakter had, stipten sommige sprekers de oorlog in het land aan. „Laten wij deze oorlog stoppen”, zei kardinaal Frederic Etsou. „Wij zijn allemaal broeders en zusters. Laten wij ons met elkaar verzoenen om ons land te redden.”

Tijdens de dienst opende een militair in camouflagepak de kist van Kabila, als om geruchten dat hij al lang in Lubumbashi begraven zou zijn te ontzenuwen.

Incidenten
In de mensenmenigte die zich voor het Volkspaleis verdrong welde vijandigheid jegens blanke buitenlanders op. Enkele Congolezen begonnen blanken te slaan en riepen antiwesterse leuzen. „Wij weten allemaal dat het Westen achter deze moord zit”, zei een man die even later werd weggeleid. Anderen riepen dat het leger Kabila uit de weg heeft geruimd. De omstandigheden rond de dood van Kabila blijven onduidelijk. Een krant heeft gemeld dat Kabila op het punt stond politici te ontslaan en dat onmin binnen zijn regering mogelijk tot de moord heeft geleid.

Twee Belgische veiligheidsagenten uit het gevolg van de minister van Buitenlandse Zaken, Louis Michel, werden opgepakt en korte tijd vastgehouden door Zimbabwaanse soldaten die een wijk in Kinshasa bewaakten. Ook werden autobussen met Belgische journalisten aangevallen. Jongeren mishandelden de inzittenden, Belgen en andere blanken, die zij beschuldigden van medeplichtigheid aan de moord op Kabila.

Joseph Kabila sprak gisteren met de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Michel, die aandrong op uitvoering van het in 1999 overeengekomen vredesakkoord voor Congo. Michel ontmoette ook zijn Congolese ambtgenoot Leonhard She Okitundu, die verklaarde dat de eerste prioriteit van de nieuwe regering „het vinden van een uitweg” uit de oorlog is.

Joseph Kabila zou vandaag worden beëdigd als president van de Democratische Republiek Congo. Dat heeft een hoge regeringsfunctionaris gisteren bekendgemaakt na de begrafenis van zijn vader. De installatie van de 31-jarige generaal-majoor zou vermoedelijk om 15.00 uur plaatshebben, aldus de functionaris. De ceremonie vindt waarschijnlijk plaats in het Paleis van de Natie.