Buitenland27 november 2000

„Klimaattop blamage voor
internationale politiek”

Door G. A. Vroegindeweij
DEN HAAG – „Dat de klimaattop in Den Haag is mislukt, vind ik een blamage voor de internationale politiek. Dit soort conferenties moet slagen. Misschien dat de schrik er in mei volgend jaar goed in zit, zodat er alsnog een akkoord komt. Zoals het er nu naar uitziet krijgen we begin volgend jaar namelijk een rapport waaruit blijkt dat de gevolgen van de temperatuurstijging zeer ingrijpend zullen zijn.”

Dat zegt Van Middelkoop, lid van de RPF/GPV-fractie in de Tweede Kamer. Hij is een van de meer deskundige politici op het gebied van milieubeleid. In 1996 was hij voorzitter van de tijdelijke commissie klimaatverandering die de Tweede Kamer uit haar midden had samengesteld.

„Gelet op de aard van het vraagstuk had deze conferentie niet mogen mislukken. Bescherming van het milieu is van levensbelang. We zijn rentmeesters”, aldus het kamerlid. De afgevaardigden van de 180 landen die aan de conferentie deelnamen, hadden zich volgens het GPV-kamerlid beter voor moeten bereiden. „Kijk, toen ieder van huis ging, was het doel bekend en ook welke instrumenten beschikbaar waren. De aanloop is niet goed geweest. Ik denk in het bijzonder aan de Europese Unie, waarvan Frankrijk het afgelopen halfjaar voorzitter is geweest.”

Volgens Van Middelkoop is de Unie de afgelopen jaren verdeeld geraakt. „In de eerste plaats omdat milieumaatregelen zeer verschillend uitwerken per lidstaat. Enkele landen, waaronder Nederland, gebruiken veel energie en hebben al veel geïnvesteerd in besparingen. Elke extra maatregel om de uitstoot van de kooldioxide te verminderen, kost veel geld. Een relatief arm land als Portugal daarentegen mag nog extra broeikasgas uitstoten.

Daarnaast zijn de Groenen in Duitsland en Frankrijk een politieke factor van betekenis geworden. Dat vergroot de compromisbereidheid van de Unie niet. Tijdens de klimaattop werd geklaagd over de weinig inschikkelijke houding van met name de Duitsers. Door de onderlinge verschillen kon men onvoldoende een blok vormen tegenover de Amerikanen.”

Heilzame schrik
De indruk van het GPV-kamerlid is dat de Amerikanen wel tot compromissen bereid waren. „De regering van Clinton zit met de hete adem van Bush in de nek. Die komt uit de oliestaat Texas en zou minder bereid zijn om maatregelen te nemen die het milieu beschermen, hoewel Amerikaanse presidenten wat dat betreft ook als een blad aan een boom kunnen omdraaien. Op het eerste gezicht hebben we van Bush minder te verwachten dan van Gore. De Unie had in moeten spelen op deze compromisbereidheid van de Amerikanen. Dat is niet gebeurd en daarom is de top op het nippertje mislukt.”

Toch heeft Van Middelkoop niet alle hoop verloren. In mei wordt de milieutop in Bonn voortgezet en dan is er ook een rapport beschikbaar van de Verenigde Naties over de temperatuurstijging op aarde en de mogelijke gevolgen daarvan. „Het laatste rapport verscheen net voordat we in de Kamer aan de slag gingen met de tijdelijke commissie klimaatverandering en we hebben daar zeer van geprofiteerd. Uit het komende rapport, dat begin volgend jaar verschijnt, is reeds het een en ander uitgelekt. Daaruit blijkt dat de gevolgen van temperatuurstijging groter kunnen zijn dan aanvankelijk werd aangenomen. Dat is angstaanjagend. De verwachtingen moeten steeds in negatieve zin worden bijgesteld. Dat kan leiden tot een heilzame schrik. Als klopt wat is uitgelekt en de wereld schrikt daar niet van, dan weet ik het ook niet meer.”

Windenergie
Wat Van Middelkoop betreft is er nog heel wat milieuwinst te boeken, ook in ons land. „Laten we maar niet praten over Nederland als voorbeeld. Dat praten we onszelf graag aan, maar we zijn alleen voorbeeldig in het praten erover en in het instellen van parlementaire commissies. We schieten nog altijd tekort in de doelstellingen die we onszelf hebben opgelegd. Er is een groot verschil tussen woorden en daden.”

Nederland zou een aantal kolencentrales om kunnen bouwen tot gascentrales. „Verder moeten we de discussie over rekeningrijden eens plaatsen in dit perspectief. Verder is het echt beschamend hoe traag Nederland is met het plaatsen van windturbines. Er is wind genoeg, maar als het gaat over de ruimtelijke ordening geeft niemand thuis. We lopen bijvoorbeeld gigantisch achter bij een land als Denemarken.”