Uitslag Florida wellicht
niet eerder dan dinsdag

TALLAHASSEE – De Republikeinse presidentskandidaat Bush staat in Florida nog maar 229 stemmen voor op zijn Democratische tegenstreven Al Gore. Dat meldt CNN op basis van niet–officiële peilingen bij 66 van de 67 kiesdistricten in Florida.

De autoriteiten van de staat houden het verschil momenteel op 1784. Dit officiële aantal is gebaseerd op hertellingen in 53 districten. Veertien districten moeten de resultaten nog inleveren.
De Amerikaanse Democraten hebben vannacht gezegd dat ze een nieuwe, handmatige hertelling van de stemmen in enkele districten in Florida zullen eisen. Ook zeiden de Democraten dat ze voorstander zijn van niet nader omschreven „juridische stappen” naar aanleiding van de verkiezingen in de staat.

Overigens hebben beide kandidaten er na de hertelling stemmen bij gekregen: Gore 2.223 en Bush 664. De autoriteiten in Florida maakten gisteravond bekend dat het mogelijk nog tot dinsdag zal duren voor de uitslagen uit alle districten binnen zijn.

Andere staten
Ook in vier andere staten waar Gore en Bush bijna evenveel stemmen hebben gehaald, Iowa, Wisconsin, New Mexico en Oregon, wordt inmiddels een hertelling overwogen.

De Republikeinen in de Amerikaanse deelstaat Iowa overwegen in ieder geval een hertelling aan te vragen van de stembusgang aldaar. De Democraat Gore won in Iowa dinsdag 3115 stemmen meer dan zijn Republikeinse tegenstrever Bush.

Onregelmatigheden
„We vermoeden in Florida ernstige en aanzienlijke onregelmatigheden door het stembiljet dat in slechts één district is gebruikt', zei de voormalige minister van buitenlandse zaken Warren Christopher, die door Gore en de Democraten naar deze staat is gestuurd om toe te zien op het hertellen van de stemmen. Christopher refereerde aan het district Palm Beach, waar veel kiezers door de warrige opmaak van het stembiljet per ongeluk op de uiterst conservatieve kandidaat Pat Buchanan van de Reform Party hebben gestemd. Buchanan kreeg volgens de hertelling in Palm Beach 3.412 stemmen, terwijl hij in enkele vergelijkbare districten maar tussen de 560 en 780 stemmen haalde. Vijf kiezers in Palm Beach zijn naar de rechter gestapt om nieuwe verkiezingen in het district te eisen.

Het hoofd van Gore's campagne, William Daley, haalde uit naar het Republikeinse kamp, dat de problemen in Florida volgens hem afdeed als de „gebruikelijke vergissingen” bij verkiezingen. Volgens Daley was duizenden kiezers hun grondrecht ontnomen om te kunnen stemmen op de kandidaat van hun keuze.

Handmatig hertellen
Behalve in Palm Beach eisen de Democraten een handmatige hertelling in de districten Broward, Dade en Volusia. Het gaat in totaal om 1,78 miljoen stemmen. Het district Dade omvat Miami, Broward de plaats Fort Lauderdale en Volusia Daytona Beach. In Palm Beach is besloten een deel van de stemmen morgen handmatig te tellen. In Broward wordt het verzoek om een handmatige hertelling vandaag besproken.

In het overwegend Democratische Palm Beach zijn 19.120 stemmen ongeldig verklaard, omdat deze kiezers per ongeluk meer dan een presidentskandidaat hadden aangemerkt. Aanhangers van Gore zijn twee juridische procedures begonnen om een hertelling te eisen. Het kamp van Bush vindt dat de Democraten van de hertelling een politieke kwestie maken. Daarmee brengen ze de democratie in gevaar, aldus Don Evans, de campagneleider van Bush. Volgens Evans zouden de Democraten willen doortellen tot de uitkomst hun bevalt. Minister van justitie Janet Reno zei geen reden te zien voor de federale overheid om zich met de gang van zaken in Florida te bemoeien.

De winnaar in Florida krijgt 25 van de 32 kiesmannen achter zich die nog niet naar een van de kandidaten zijn gegaan en mag zich de winnaar van de presidentsverkiezing noemen.

De verkiezingsautoriteiten die de stemmen in Florida hertellen worden op de vingers gekeken door advocatenteams van de Democraten en Republikeinen. De hertelling was nodig door het minieme verschil tussen de kandidaten Gore en Bush.

De officiële resultaten kunnen echter nog zeker een week op zich laten wachten, omdat de poststemmen uit het buitenland pas op 17 november binnen hoeven te zijn. De poststempel van de stemmen moet wel 7 november of eerder zijn.

Door de juridische stappen van de Democraten kan de officiele uitslag mogelijk pas over enkele weken worden vastgesteld. Om iedere schijn van partijdigheid te vermijden heeft gouverneur van Florida Jeb Bush, de broer van George W., zich teruggetrokken uit het team dat de uitslag moet verifieren.

Beloofd
Minister van justitie Janet Reno beloofde gisteren alle klachten die ze binnenkrijgt over de telling in Florida te onderzoeken, maar zei nog geen reden te zien om actie te ondernemen.

Gore behaalde in het hele land de meeste stemmen – volgens de voorlopige uitslag 49.059.936 om 48.858.335 –, maar dat hoeft in het indirecte presidentiële kiessysteem van de Verenigde Staten niet beslissend te zijn. Het gaat er om wie de meeste kiesmannen krijgt.

Op de stembiljetten in Palm Beach stonden de kandidaten in kolommen links en rechts afgedrukt, met pijltjes die naar vakjes in het midden wezen. De vakjes moesten worden doorgeprikt. Het bovenste vakje was voor Bush, wiens naam links bovenaan stond, het tweede voor Buchanan, die rechts bovenaan stond, en het derde voor Gore, die onder Bush aan de linkerkant was afgedrukt. Overigens staat in de kieswet van Florida, dat de kiezers een kruisje moeten plaatsen in een vakje rechts van de naam van de kandidaat. Een advocaat van de plaatselijke Democraten, Jeff Liggio, noemde het stembiljet daarom onwettig.

Buchanan gaf gisteren toe dat Gore misschien wel heeft verloren als gevolg van de onduidelijke stembiljetten. Hij zei het niet prettig te vinden dat hij ten onrechte stemmen had gekregen. „Ik wil geen stemmen krijgen die mij niet toebehoren”, aldus Buchanan.

De Republikeinse oud-minister van buitenlandse zaken James Baker, door Bush als waarnemer naar de hertelling gestuurd, wees erop dat het stembiljet van Palm Beach was goedgekeurd door een Democrate, en dat het biljet van tevoren overal in Florida is gepubliceerd. „We hebben voor de verkiezingen geen klacht gehoord”, zei hij.

De leiders van de zwarte gemeenschap, Jesse Jackson en Kweisi Mfume, verklaarden klachten te hebben ontvangen van zwarten die voor een dicht stemlokaal hadden gestaan of voor wie er geen stembiljet meer was. Mfume verzocht het federale ministerie van justitie een onderzoek in te stellen. Twee kiezers in Tallahassee die slachtoffer zeggen te zijn geworden van discriminatie zijn naar de rechter gestapt