Hertelling in Florida
duurt tot morgenavond

WASHINGTON – De hertelling van de stemmen in Florida is van start gegaan. Volgens de autoriteiten zal dit pas morgen worden afgerond. In de Amerikaanse staat Florida is een hertelling wettelijk vastgelegd als de marge tussen twee kandidaten minder dan een half procentpunt is.

Mogelijk staat zelfs na de hertelling de uitslag nog niet vast. Dan moeten nog de stemmen worden geteld van de voornamelijk Amerikaanse militairen en hun gezinsleden die in Florida staan geregistreerd maar vanuit het buitenland per post hun stem hebben uitgebracht. Deze stemverklaringen zijn nu erg belangrijk omdat in Florida de marge tussen de Bush–aanhangers en de Gore–stemmers erg klein is. De stemmen van de militairen kunnen hier dus de doorslag geven.

Hoogleraar politicologie G. Irwin van de Universiteit in Leiden verwacht dat de militairen vooral Bush zullen steunen. Maar het is nog onduidelijk om hoeveel militairen het exact gaat. Bij de laatste presidentsverkiezingen in 1996 hebben in Florida ongeveer 2300 mensen vanuit het buitenland gestemd.

Als het goed is, hebben de stemgerechtigden over de grens op 7 november hun biljet op de post gedaan. Vervolgens krijgt de post tien dagen de tijd om het stembiljet in de Verenigde Staten ter plaatse te krijgen. Stemmen die daarna nog binnenkomen, zijn niet meer geldig.

Stemregels
Overigens lopen de stemregels van staat tot staat sterk uiteen. Het is in alle Amerikaanse staten wel mogelijk om per post mee te doen aan de verkiezingen. Stemmen vanuit het buitenland is bij de Eerste Wereldoorlog geïntroduceerd om ook de militairen in het buitenland in staat te stellen een stem uit te brengen. Maar de procedures verschillen. Voor zover bekend, kan in Amerika nog niet per e–mail worden gestemd. Wel zijn andere nieuwe stemmethodes bedacht. Zo zijn dit jaar in Oregon de stemloketten opgeheven. Alle stembiljetten zijn daar naar de mensen toegezonden en moesten vervolgens weer worden teruggestuurd.

Amerikanen die op reis zijn, moeten hun stembiljet ook opsturen. In de VS is het officieel verplicht om te stemmen in de woonplaats waar je staat geregistreerd. Als dat niet kan, moet de stem op de post worden gedaan en uiterlijk op verkiezingsdag binnen zijn. In tegenstelling tot de Amerikanen die langdurig in het buitenland verblijven en hun stem pas op verkiezingsdag op de post hebben gedaan, zijn deze stemmen dus al wel bekend.

Aan het begin van de ochtend had Gore 260 kiesmannen, tegen Bush 246, met de uitslagen van Florida (25 kiesmannen) en Oregon (7) nog onbekend.

Waarnemers gaan ervan uit dat nog steeds Bush de meeste kans maakt Florida binnen te halen. Niet alleen had Bush bij de eerste telling een voorsprong van zo'n 1800 stemmen (op een totaal van bijna zes miljoen), ook de per post uitgebrachte stemmen gaan doorgaans in meerderheid naar de kandidaat van de Republikeinen. In 1996 werden er 2300 stemmen per post uitgebracht.

Als Bush de presidentsverkiezingen uiteindelijk wint doet hij dat met minder kiezers dan Gore. Nadat bijna alle uitslagen waren geteld had Gore 49 procent van de stemmen behaald, tegen Bush 48 procent. Slechts drie keer eerder is dat gebeurd, elke keer in de negentiende eeuw. Dat is het gevolg van het 'winner–takes–all–systeem', waardoor het niet uitmaakt of je een staat met miniem of met zeer groot verschil wint.

Opkomst
De opkomst was naar Amerkaanse begrippen redelijk. Circa 51 procent van de kiesgerechtigden maakte de gang naar de stembus, een stijging ten opzichte van 1996, toen slechts 49 procent zijn stem uitbracht.

Bush won in 29 staten bijna allemaal in het conservatieve hart en het zuiden van de VS, waaronder Arkansas, de staat van Clinton en Tennessee, Gore's thuisstaat. De vicepresident won in de meeste dichtbevolkte industriële staten en in New York en Californië.

Als Bush (54) wint, betreedt hij het Witte Huis acht jaar na het vetrek van zijn vader. Hij wordt de eerste presidentszoon in het hoogste ambt van de VS, sinds John Quincy Adams in 1825 net als zijn vader president werd.