Republikeinen behouden
meerderheid in Senaat

WASHINGTON – De Republikeinen lijken op weg te zijn naar consolidatie van hun meerderheid in de Senaat, ondanks de nederlaag die first lady Hillary Rodham Clinton in de strijd om de senaatszetel van de staat New York wist toe te brengen aan haar Republikeinse rivaal Rick Lazio.

Daarmee veroverde ze als eerste presidentsvrouw in de Amerikaanse historie een zetel in het Congres. Ook het Huis van Afgevaardigden blijft waarschijnlijk in Republikeinse handen. In de huidige samenstelling van de Senaat hebben de Republikeinen 54 zetels, tegen 46 voor de Democraten. Eenderde van de zetels stond bij de verkiezingen op het spel, en volgens de eerste uitslagen is het zo goed als zeker dat de Republikeinen hun meerderheid nog eens minstens twee jaar zullen behouden. Volgens de trend zullen de Republikeinen twee zetels verliezen en uitkomen op 52, terwijl de Democraten er twee winnen en op 48 senatoren komen. Het zou voor het eerst sinds 1932 zijn dat de Republikeinen acht jaar lang een senaatsmeerderheid hebben.

Verschillende ervaren senatoren verloren hun herverkiezingsstrijd, zoals die van Virginia (een Democraat), van Minnesota en van Delaware (beiden Republikein). In Virginia leken raciale kwesties de doorslag te geven. De Republikeinse kandidaat George Allen versloeg er de zittende Democraat Chuck Robb, een schoonzoon van oud-president Lyndon B. Johnson. Robbs pogingen met name de zwarte kiezers naar de stembussen te krijgen lijken derhalve weinig uitgehaald te hebben.

In Delaware werd de al vijf termijnen dienende Republikein William Roth (79) verslagen door de veel jongere Democraat Thomas Carper, die zichzelf in de campagne met succes de kandidaat van de toekomst had genoemd. Voor de kiezers in Massachusetts maakt leeftijd niet uit. Zij herkozen de Democratische icoon Edward Kennedy, die komend voorjaar aan zijn zevende termijn van zes jaar mag beginnen.

In de strijd om de vrijgekomen senaatszetel van New Jersey versloeg de politieke nieuweling Jon Corzine de Republikein Bob Frank. Corzine had het recordbedrag van ruim 60 miljoen dollar besteed aan zijn verkiezingscampagne, tien keer zoveel als zijn tegenstander.

In Missouri, waar de naam van de op 16 oktober bij een vliegtuigongeluk omgekomen Democratische gouverneur Mel Carnahan niet meer van het stembiljet kon worden gehaald, bepaalde de rechter op verzoek van de Democraten dat de stemhokjes drie uur langer open moesten blijven vanwege de enorme drukte. Een andere rechter draaide dat besluit een uur later weer terug. Als Carnahan de meeste stemmen krijgt, zal zijn weduwe Jean de senaatszetel van de staat innemen, heeft ze gezegd. Vooralsnog viel niet met zekerheid te zeggen wie van de kandidaten in de nek-aan-nekrace aan het langste eind trekt. De zetel van Florida werd gewonnen door de Democratische kandidaat Bill Nelson. De zittende Republikeinse senator van Florida, Connie Mack, gaat met pensioen. Joe Lieberman, de running mate van de Democratische presidentskandidaat Al Gore, won de Senaatszetel van Connecticut. Als Gore de presidentsverkiezingen wint, zal Lieberman zijn senaatszetel moeten opgeven voor het vice-presidentschap. Vermoedelijk gaat zijn plek dan alsnog naar een Republikein.

Van het Huis van Afgevaardigden stonden alle 435 zetels op het spel bij de verkiezingen. De twee partijen richtten zich in hun campagnes echter met name op de rond de veertig districten waar een nek-aan-nekrace was voorspeld tussen kandidaat-afgevaardigden. De Democraten hopen acht zetels op de Republikeinen te veroveren, maar volgens de trend zouden ze zelfs enkele zetels verliezen. Nooit eerder is er zo'n dure campagne gevoerd voor het Huis, dat momenteel bestaat uit 222 Republikeinen, 209 Democraten en twee onafhankelijken. Twee zetels zijn vacant.