Buitenland 31 oktober 2000

Dossier Presidentsverkiezingen VS

Steun bepalend voor uitslag presidentsverkiezingen

Kandidaten VS pogen 'zwarte'
stemmen in de wacht te slepen

Van onze correspondent
NEW YORK – President Clinton en Democratisch presidentskandidaat Al Gore zijn afgelopen zondag naar de kerk geweest. Op zich is dat niets bijzonders, ware het niet dat beiden 'zwarte' kerken bezochten. Daar riepen zij de kerkgangers ertoe op volgende week toch vooral te gaan stemmen.

Het zijn niet voor niets de Democraten die daarop aandringen, want de zwarte bevolking van Amerika stemt gewoonlijk voor 90 procent Democratisch. Naast de Democratische campagne is er nog een aparte campagne van de grootste burgerrechtenbeweging voor de zwarte bevolking, de NAACP (National Association for the Advancement of Colored People). Deze organisatie kiest formeel geen partij, maar vestigt de aandacht op prioriteiten voor de zwarte bevolking.

„Wij brengen bijvoorbeeld het onderwerp van wetgeving tegen racistisch geïnspireerde misdaden onder de aandacht van de zwarte bevolking. Dat is niet per se anti-Republikeins, ofschoon het natuurlijk wel zo is dat de Republikeinse presidentskandidaat –gouverneur George Bush van Texas– zich heeft verzet tegen introductie van zulke wetgeving in Texas”, aldus NAACP-woordvoerster Andrea Pringle.

Algemener belang
Anderen zien een algemener belang in het uitbrengen van 'zwarte' stemmen. „Zwarten hebben zich te lang afzijdig gehouden van het politieke proces. Zij moeten zich meer engageren, dan hebben zij ook meer recht van spreken als zij kritiek uitoefenen”, aldus David Bositis van het (niet-partijgebonden) studiecentrum JCPES in Washington.

Kunnen zwarte stemmen de uitslag van de verkiezing van een nieuwe president beslissend beïnvloeden? Waarschijnlijk wel, en dan vooral in staten met een grote zwarte bevolking zoals Michigan, Ohio, Missouri, Illinois en Florida. „Zwarte stemgerechtigden maken in de VS 12 procent van het totaal uit. In 1992 brachten zwarten 8 procent van alle stemmen uit. In '96 en '98 was dat al 10 procent, dus het kan ook 12 procent worden”, aldus Bositis.

De NAACP heeft 9 miljoen dollar uitgetrokken voor de campagne ”Operation Big Vote”. De Democraten organiseren parallel daaraan hun eigen partijcampagne via televisie, radio, in krantenadvertenties en via telefooncampagnes. Voor dat laatste onderdeel is onder meer president Clinton ingeschakeld, die immens populair is onder de zwarte bevolking.

„Elke stem telt, vooral nu het een nek-aan-nekrace wordt. Daarom is het van belang dat alle zwarte stemgerechtigden ook daadwerkelijk gaan stemmen”, aldus president Clinton zondag in de zwarte Shiloh Baptist Church in een van de zwarte woonwijken van Washington. Tezelfdertijd bezocht Al Gore in Macomb in Michigan de First Episcopal Baptist Church, waar hij zijn toehoorders ertoe opriep er volgende week voor te zorgen dat „het resultaat van jullie harde werken van de afgelopen jaren niet door George Bush als belastingcadeau aan de rijken wordt gegeven.”

Doodstraf
Niet alle zwarte kiezers staan achter het programma van de Democraat Gore. „Ik ben tegen zijn onderwijsvoorstellen”, aldus Curt Farrison uit Danburry in Connecticut. „Ik ben het daarmee eens en ik vind het bovendien kwalijk dat Gore de doodstraf steunt. Een straf die vooral zwarten treft”, zo meent Shelley Ragsdale uit Newark in New Jersey.

Steunen deze twee zwarte kiezers de Republikein Bush? „Nee, dat zou alles nog maar erger maken”, zo meent Farrison. Beiden stemmen volgende week –met reserves– op Democratisch presidentskandidaat Al Gore. De Republikeinen zijn intussen hun eigen campagne begonnen om tegengas te geven tegenover het offensief van de Democraten en de NAACP. Hun belangrijkste advies aan de zwarten in krantenadvertenties: „Laat de Democraten jullie welvaart niet verkwanselen.”