Moskou ligt onder vuur
om trage reddingsactie

Gisteren bevestigde de Russische marine wat iedereen al langer vreesde, namelijk dat de ten minste 118 opvarenden van de Koersk de ramp niet hebben overleefd. De aankondiging van de marine kwam enkele uren nadat Noorse diepzeeduikers het ontsnappingsluik van de Koersk hadden weten te openen. Het laatste restje hoop op overlevenden werd direct de bodem ingeslagen. De duikboot bleek geheel onder water te staan. Noorse functionarissen kwamen snel tot de slotsom dat het geen enkele zin had om verder te zoeken.

Familieleden werden overmand door verdriet toen zij gisteren te horen kregen dat er geen overlevenden waren. „De Noordelijke vloot spreekt oprechte condoleances uit aan de geliefden en nabestaanden van de slachtoffers”, zo luidde een marineverklaring die in Moermansk werd uitgegeven.

Parlementair onderzoek
Het trage verloop van de reddingsoperatie kwam Moskou gisteren opnieuw op felle kritiek te staan. Wat Rusland in een week niet lukte, kregen de Noren in twee dagen voor elkaar. Volgens critici is er veel kostbare tijd verloren gegaan waarin wellicht mensenlevens hadden kunnen worden gered. Oppositiepartij Yabloko dringt aan op een parlementair onderzoek.

Ook de Noorse hulpverleners hebben kritiek. De Noorse commandant die leidinggeeft aan het duikteam zei dat de hulpverlening onnodig traag verliep. Voor de Noorse radio beklaagde hij zich over de Russische bureaucratische rompslomp.

In een reactie zei minister van Defensie Sergejev dat de reddingsoperatie misschien niet op alle punten vlekkeloos is verlopen, maar dat van fundamentele fouten geen sprake is geweest. Voor de Russische televisiezender ORT zei hij verder dat hij het niet nodig vond dat president Poetin naar de rampplaats zou gaan. Poetin kreeg veel kritiek omdat hij pas na zes dagen besloot zijn vakantie aan de Zwarte Zee te onderbreken. Sergejev adviseerde Poetin te blijven en vindt dat hij daarmee juist heeft gehandeld.

Sergejev ging ook in op de oorzaak van de ramp met de Koersk. De ramp is volgens hem waarschijnlijk het gevolg geweest van een botsing met een „vergelijkbaar” object. Wellicht ging het om een andere onderzeeër. De Russen zijn erin geslaagd het object te lokaliseren. Maar toen ze het wilden bekijken was het verdwenen, aldus de minister.

De minister zei verder dat zich rond het ongeluk met de kernonderzeeër niet twee, maar drie explosies hebben voorgedaan. Over de oorzaak daarvan doen verschillende berichten de ronde. Een botsing is een mogelijkheid, maar er is ook een theorie die zegt dat er een torpedo is geëxplodeerd. Zolang het ongeluk met de Koersk niet is opgehelderd, blijven de Russische schepen van hetzelfde type aan de kant, aldus Sergejev.

Diverse landen hebben Rusland gisteren hun medeleven betuigd nadat duidelijk was geworden dat alle opvarenden van de Koersk waren omgekomen. De Amerikaanse vice-president en presidentskandidaat Gore bracht zijn condoleances over aan het Russische volk. De Duitse bondskanselier Schröder zei in een verklaring diep getroffen te zijn. Ook Italië toonde zich geschokt.

Berging slachtoffers
De aandacht richt zich nu op de berging van de slachtoffers. Rusland heeft Noorwegen gisteren officieel gevraagd daarbij te helpen. Van één opvarende is het lichaam aangetroffen, maar dat is nog niet uit de onderzeeër gehaald. Het ging om een marinier die zich dicht bij een ontsnappingsluik bevond.

Rusland wil ook met internationale hulp de Koersk zelf gaan bergen. De bedoeling is dat er binnen enkele weken een plan op tafel ligt. Moskou is in verband met de hoge kosten niet in staat de operatie zelf uit te voeren. „Geen enkel land kan dit in zijn eentje”, aldus de Russische vice-premier Klebanov.