Haider mag museum niet in

Schüssel belooft
snelle uitbetaling
dwangarbeiders

WENEN – De nieuwe centrumrechtse regering van Oostenrijk heeft gisteren gezegd dat er haast gemaakt wordt met het betalen van een schadevergoeding aan mensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog als dwangarbeiders in Oostenrijk moesten werken.

De vroegere gouverneur van de Oostenrijkse Nationale Bank, Maria Schaumayer, is aangesteld als regeringsvertegenwoordiger in een commissie die aan een akkoord voor de schadevergoedingen moet werken.

Kanselier Wolfgang Schüssel zei dat er naar schatting nog 239.000 ex-dwangarbeiders in leven zijn, maar dat velen van hen bejaard zijn. Daarom, zei hij, is het zaak haast te maken. Volgens historici die voor de regering werken waren er tussen 1939 en 1945 in totaal bijna 1 miljoen dwangarbeiders in Oostenrijk.

Sinds het aantreden van de nieuwe regering, een coalitie van de conservatieve ÖVP en de extreem rechtse FPÖ, vrezen velen in Oostenrijk en daarbuiten dat het land een veel rechtsere koers zal gaan varen. De leider van de FPÖ, Jörg Haider, is een omstreden figuur die zich in het verleden positief over de nazi's heeft uitgelaten.

Haider zelf bekleedt geen ministerspost. De belangrijkste minister van de FPÖ is vice-kanselier Susanne Riess-Passer. Zij verweet gisteren in indirecte bewoordingen eerdere regeringen dat die deze kwestie niet eerder hebben opgelost, maar ze zei ook dat de huidige regering de verantwoordelijkheid op zich neemt. Schüssel en Schaumayer zeiden dat het nog te vroeg is om te zeggen hoeveel mensen voor schadevergoeding in aanmerking komen en hoe hoog de uitkeringen zullen zijn.

Canada
Haider, die een onaangekondigd privé-bezoek aan Canada brengt, is gisteren niet binnengelaten in het Holocaustcentrum van Montreal. Moshe Ronen, de voorzitter van het Joods Congres van Canada, zei dat het museum hem om advies vroeg toen Haider plotseling op bezoek wilde komen en dat hij de instelling heeft afgeraden „dit bizarre bezoek” van de omstreden politicus toe te laten.

Verder zei Ronen dat de Joodse gemeenschap in Canada zich afvraagt waarom Haider het centrum wilde bezoeken, en waarom hij zijn voorgenomen bezoek dan niet eerder had aangekondigd. Haider arriveerde dinsdagavond in Canada. Minister van Buitenlandse Zaken Lloyd Axworthy zei dat Haiders bezoek een volkomen verrassing was. Hij noemde dit „ongebruikelijk”, maar hij voegde eraan toe dat Oostenrijkse staatsburgers geen visum nodig hebben voor een bezoek aan Canada „zodat ze op een vliegtuig naar Canada kunnen stappen, en als hun paspoort in orde is mogen ze het land in.”

Verdedigd
Paul Spiegel, de voorzitter van de Centrale Raad van de Joden in Duitsland, heeft de maatregelen van de overige EU-landen tegen Oostenrijk verdedigd. „Ik verzet mij ertegen dat wij ons niet zouden mogen mengen in de binnenlandse aangelegenheden van Oostenrijk. Als het om de menselijke waardigheid gaat, moet je je erin mengen”, zegt Spiegel vandaag in de krant Bremer Nachrichten.

Volgens Spiegel is de situatie in Oostenrijk zeer zorgelijk. „Ook Hitler is een keer klein begonnen”, zegt hij over de regeringsdeelname van de FPÖ van Jörg Haider. Tijdens een rumoerig debat in de Bondsdag gisteren bleek nog eens dat de EU-sancties in de Duitse politiek fel omstreden zijn. De rood-groene coalitie van SPD en Groenen verdedigde de bevriezing van de bilaterale contacten. De CDU/CDU-oppositie sprak van „verkeerd gedrag” en van „belediging” van de Oostenrijkse kiezers.