Brussel verwacht geen
hinder rond uitbreiding

Volgende week dinsdag vangen formeel de onderhandelingen aan met de tweede groep van zes landen die het lidmaatschap van de Unie begeren. Zij omvat Bulgarije, Letland, Litouwen, Malta, Roemenië en Slowakije. Met de regeringen van Cyprus, Estland, Hongarije, Polen, Slovenië en Tsjechië wordt al sinds begin 1998 gepraat over de aanpassingen die binnen de economie en op andere terreinen van de samenleving nodig zijn om het 'entreebiljet' te verwerven.

Verheugen zei gisteren in een toelichting op de stand van zaken dat Oostenrijk veel heeft te winnen bij de beoogde uitbreiding. Het weet zich namelijk omringd door vier aspirant-leden en een mislukking zal volgens hem spanningen met die buren oproepen. De Duitse commissaris denkt dan ook niet dat het kabinet van bondskanselier Schüssel dwars gaat liggen.

Tegelijk noemde hij de recente coalitievorming in Wenen „bijzonder verontrustend” en duidde hij Haider aan als „een populist” en „een volstrekt onberekenbaar persoon.” „We weten niet hoe hij zich zal gedragen in een conflictsituatie of bij verkiezingen”, aldus Verheugen.

Hij merkte verder op dat de regio's die grenzen aan kandidaat-landen straks mogelijk worden geconfronteerd met negatieve gevolgen, zoals druk op de arbeidsmarkt door de toestroom van mensen uit de nieuwe lidstaten, extra concurrentie en daardoor moeilijkheden voor met name het midden- en kleinbedrijf. De Europese Commissie zal nadenken over compensatie voor de betrokken gebieden gedurende een beperkte periode, „om stemmingmakerij te vermijden.” „We trachten een beleid te voeren dat inspeelt op echte ongerustheid”, verzekerde Verheugen.

Streefdatum
Hij vindt het te vroeg om een streefdatum vast te leggen voor de afronding van de onderhandelingen. Brussel wacht eerst af welke knelpunten zich aandienen bij de invoering van de EU-regelgeving en welke overgangstermijnen en uitzonderingsbepalingen nodig zijn. In ieder geval kunnen de best presterende landen pas aanhaken nadat de ratificatieprocedure voor de besluiten over de institutionele hervormingen binnen de Unie is voltooid, waarschijnlijk eind 2002. De intergouvernementele conferentie (IGC) over die interne reorganisatie start eveneens volgende week.

Verheugen benadrukte dat de Commissie geen „door politieke motieven ingegeven voorbarige toetreding” zal voorstellen. „We willen tempo in de besprekingen, maar we zullen anderzijds geen risico nemen en geen concessies doen aan de voorwaarden. Snelheid én kwaliteit, luidt het motto.”

Bezorgd
De Tsjechische president Vaclav Havel betuigde gisteren zijn steun aan de sancties van de EU tegen Oostenrijk. Havel zei dat het zuidelijke buurland zich gevoeliger had moeten tonen voor de afkeer binnen de EU van alles wat riekt naar populisme, nationalisme en vreemdelingenhaat.

De Europese zakenwereld is bezorgd over de spanningen tussen de EU en de nieuwe Oostenrijkse regering. Voorzitter Mittelsten-Scheid van Euro Chambres –het verbond van meer dan 1300 kamers van koophandel– heeft de EU-lidstaten gisteren opgeroepen een goede relatie in stand te houden met Wenen.

Hij deed dat tijdens een bijeenkomst met Oostenrijkse zakenlieden in Berlijn. Mittelsten-Scheid wees erop dat de nieuwe coalitie in Oostenrijk tot stand is gekomen na democratische verkiezingen en dat er geen reden is voor uitsluiting van dat land.

De voorzitter van Euro Chambres deed ook een beroep op de regering in Wenen haar verbondenheid met het EU-beleid te tonen. Hij noemde met name de uitbreiding van de Unie, die zowel in het belang is van de economie van Oostenrijk als die van de EU als geheel.

De voorzitter van de Oostenrijkse werkgeversorganisatie, Lorenz Fritz, vreest dat het Oostenrijkse bedrijfsleven veel nadeel zal ondervinden van de affaire. „Het is een deuk in het imago van ons land, mogelijk met grote gevolgen voor het toerisme. Buitenlandse investeerders stellen misschien projecten uit. In het ergste geval komt het tot een consumentenboycot van Oostenrijkse producten”, tekende het VNO-NCW-opinieblad Forum op uit zijn mond.