Vaak uitgescholden op straat

TRAISKIRCHEN – Zijn huis is een asielzoekerskamp, zijn toekomst is onzeker. En opeens heeft Ben Desmond Ibegbulem er nog een zorg bij: de nieuwe Oostenrijkse regering. „We hebben het nieuws gehoord”, zegt de Nigeriaan. „We zijn bang.”

Ibegbulems dagen in het uitgestrekte kamp in Traiskirchen, waar rond de 600 asielzoekers uit de hele wereld verblijven, bestaan uit werken in de keuken en tijd doorbrengen met zijn vrouw en eenjarige zoontje, met wie hij een volgestouwde kamer bewoont, die is doortrokken van de kruidige geuren van Afrikaans eten.

Sinds hij ruim twee jaar geleden in Oostenrijk aankwam, vraagt hij zich vrijwel voortdurend af of hij zal mogen blijven. De kans om politiek asiel of de status van immigrant te krijgen, was al klein, maar nu de extreem rechtse FPÖ van Jörg Haider deel is gaan uitmaken van de regering, maken Ibegbulem en andere inwoners van het kamp zich nog meer zorgen over hun toekomst. Die zorgen zijn niet ongefundeerd.

Niet geliefd
De vreemdelingenangst van de Oostenrijkers lijkt niet te stroken met hun positie als burgers van een de welvarendste en –tot voor kort– politiek stabielste landen van Europa. Bijna 10 procent van de 7,8 miljoen inwoners van Oostenrijk is buitenlander, van wie de meesten afkomstig zijn uit (ex-)Joegoslavië en andere Oost-Europese landen. Geweld tegen buitenlanders komt niet veel voor, maar dat betekent niet dat ze geliefd zijn.

Een onderzoek dat vorig jaar in opdracht van de overheid werd uitgevoerd, wees uit dat 77 procent van de Oostenrijkers vindt dat buitenlanders een meer „Oostenrijkse” levensstijl zouden moeten aannemen. Van de ondervraagden bracht 59 procent een toenemend aantal buitenlanders in verband met de stijgende misdaad. En meer dan 40 procent was van mening dat buitenlanders banen inpikken van Oostenrijkers.

Ook als oppositiepartij had de FPÖ al invloed op het beleid ten opzichte van buitenlanders. Om te voorkomen dat hun kiezers zouden overlopen naar de FPÖ moesten de regeringspartijen, de sociaal-democratische SPÖ en de conservatieve ÖVP, de immigratiewetgeving wel verscherpen.

Voor dit jaar is het aantal immigranten dat wordt toegelaten gesteld op 8000. Vijf jaar geleden waren dat er nog 15.000. „Sinds 1993 heeft de regeringscoalitie zonder meer de eisen van de FPÖ met betrekking tot beperking van de immigratie overgenomen”, zegt Martin Schenk, mensenrechtenexpert van Diakonie Österreich, een organisatie van de Oostenrijkse protestantse kerk die asielzoekers helpt. „Dit heeft ertoe geleid dat Oostenrijk van alle Europese landen vrijwel het strengste immigratiebeleid voert.”

Schenk denkt wel dat de druk die de EU en de VS op de FPÖ uitoefenen voldoende moet zijn om verdergaande tegen buitenlanders gerichte maatregelen te voorkomen. Maar de situatie is zo al erg genoeg, vindt Schenk.

Vertrokken
„Veel van mijn vrienden, met name die uit Afrika, worden vaak uitgescholden op straat”, zegt hij. „Een groot aantal van hen heeft zijn spullen gepakt en is vertrokken.” Ibegbulem, een 35-jarige cameraverkoper uit Lagos die zegt dat stammenconflicten en zijn politieke connecties het hem onmogelijk maken naar Nigeria terug te keren, is in afwachting van de behandeling van het beroep dat hij heeft aangetekend tegen de afwijzing van zijn asielverzoek. Als hij is uitgeprocedeerd, worden hij en zijn gezin teruggestuurd, wat volgens zijn vrouw Franca neerkomt op een doodvonnis.

„Als we teruggaan zijn we dood”, zegt ze. „Dan kunnen ze ons beter hier doodmaken.” Het lot van een vriend, Marcus Omofuma, draagt bij aan hun zorgen. Omofuma overleed in mei nadat de politie die hem bij zijn gedwongen uitzetting in het vliegtuig naar Nigeria begeleidde, zijn mond had afgeplakt met tape.

Volgens getuigen plakte de politie elke keer dat Omofuma schreeuwde een nieuw stuk tape op zijn mond en trok ze een leren riem om zijn borst strakker aan. We zaten vaak samen aan tafel, lol te maken”, zegt Ibegbulem. „Ik was erbij toen ze hem meenamen en toen ik hoorde dat hij dood was, werd ik bang. Ik ben nog steeds bang.”