Veel kritiek op gesprek over
coalitie met extreem rechts

Ook van andere zijden blijven er afkeurende geluiden klinken over de coalitiebesprekingen die de conservatieve ÖVP momenteel voert met de extreem rechtse FPÖ. Zo liet de Oostenrijkse eurocommissaris Fischler, die lid is van eerstgenoemde groepering, weten dat hij „zeer kritisch” staat tegenover de onderhandelingen. Zijn woordvoerder in Brussel verwees naar een toespraak van enige tijd geleden waarin de landbouwcommissaris als zijn mening naar voren bracht dat politici die vreemdelingenhaat propageren niet acceptabel zijn voor Europa. Hij ging niet in op de vraag welke consequenties de EU-bestuurder zal trekken als het overleg met Jörg Haider tot resultaten leidt.

Europese Commissie
De Europese Commissie als geheel wil evenmin vooruitlopen op haar reactie op een eventuele regeringsdeelname van de FPÖ. Een zegsman benadrukte wel dat de Commissie „resoluut is toegewijd aan democratie en mensenrechten.” Hij haalde een artikel aan uit het EU-verdrag dat in theorie de mogelijkheid biedt om een land dat op die punten andere opvattingen uitdraagt uit de Unie te zetten. „Die regeling bestaat, maar ik hoop dat we haar nooit hoeven toe te passen”, merkte hij op.

Mevrouw Maij-Weggen, leider van de CDA-delegatie in het Europees Parlement, heeft in een verklaring de conservatieven en socialisten in Oostenrijk opgeroepen een laatste poging te ondernemen om het alsnog samen eens te worden. Zij vindt dat het vooral aan de socialisten is om een aantal concessies te doen. Maij-Weggen: „In de veronderstelling dat de ÖVP nooit zou willen samenwerken met de FPÖ van Haider, hebben de socialisten maandenlang de meest onmogelijke eisen gesteld aan het regeerakkoord. Die houding zullen zij moeten loslaten.”

ÖVP en FPÖ zitten sinds enkele dagen met elkaar aan tafel, hoewel president Klestil nog geen formatieopdracht aan hun adres heeft verstrekt. Hij beslist daarover pas volgende week. Gisteren deelde hij na een onderhoud met waarnemend premier Klima mee dat hij mogelijk aanstaande maandag „verdere stappen” bekendmaakt. Hij weigerde elk commentaar op de jongste ontwikkelingen.

Tweede Kamer
Ook in de Tweede Kamer leeft verontrusting. PvdA, VVD en D66 duiden de berichten aan als zeer ernstig. Fractievoorzitter De Graaf van D66 waarschuwt dat als een kabinet met de FPÖ de mensenrechten zou schenden, Nederland de diplomatieke banden met Oostenrijk dient te verbreken.

Het CDA maakt net als de ÖVP deel uit van de Europese Volkspartij (EVP). Het kamerlid Verhagen van de christen-democraten acht het niet verstandig de contacten met de Oostenrijkse zusterpartij op te zeggen. „Het is beter via die relatie te proberen invloed uit te oefenen en haar te vragen af te zien van een coalitie met de FPÖ.” Hij zou het „in- en intriest” vinden als extreem rechts aan de macht kwam. De EVP zal de kwestie op 10 februari intern bespreken.

GroenLinks wil dat minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken openlijk zijn bezorgdheid uitspreekt. Zij zal de zaak komende dinsdag tijdens het vragenuurtje aan de orde stellen. De bewindsman zwijgt vooralsnog. Zijn woordvoerder deelt mee: „Wij bemoeien ons niet met regeringsonderhandelingen in het buitenland. Die gaan ons niet aan.”