Recensie door mr. S. de Jong - 9 december 1998

Europese idealen

Voor Europese integratie loopt de gemiddelde Nederlander niet warm. Maar ondanks de koude praktijk van alledag moet de vlam blijven branden, vinden idealisten althans. De jubileumbundel “Hoe verder met een Europees ideaal?” probeert ten minste het liberale volksdeel bij de les te houden.

De in 1986 overleden Hans Nord was zo'n idealist die zich voor eenwording inzette. Als Europeaan van het eerste uur stelde hij zijn leven in het teken van wat hij als de juiste toekomst voor het oude continent zag. Het tienjarig bestaan van de naar hem genoemde Mr. H. R. Nordstichting gaf aanleiding verschillende vooraanstaande VVD-leden hun visie op het Europa van vandaag te laten geven.

In vogelvlucht komen verschillende thema's die met Europese integratie samenhangen aan bod. Elke auteur kreeg slechts enkele bladzijden toegemeten, wat betekent dat van diepgravende beschouwingen geen sprake is. Sommige bijdragen lijken zelfs meer op een lijstje met aandachtspunten dan op een betoog. Dat komt de leesbaarheid niet ten goede. Toch biedt de bundel interessante gegevens, en wel vooral voor die lezers die zich toch al met 'Europa' bezighouden.

Laat dat echter net een van de grote problemen zijn waarmee de Europese Unie worstelt. Want het nadenken over eenwording is in hoge mate een elitair gebeuren. Onderhavige bundel brengt daarin geen verandering. En zolang dat het geval blijft, zal er van 'Europa' dichter bij de burger brengen weinig terechtkomen.