Autobiografie
van een bevlogen
burgemeester

Het had niet veel gescheeld of oud-burgemeester A. C. Ph. Hardonk (SGP) van Barneveld had zijn functie neergelegd. Aanleiding was de commotie die ontstond na zijn weigering om Sint-Nicolaas officieel te ontvangen. De toenmalige commissaris van de Koningin J. Terlouw kon hem ervan weerhouden zijn ontslag in te dienen. Hardonk onthult dat in zijn autobiografie ”Boven de partijen, een blik in het ambt en het hart van een burgemeester”.

Hardonk geeft in zijn boek een persoonlijke beschouwing over zijn loopbaan. De oud-burgemeester schrijft in de hijvorm en noemt zichzelf consequent Jochem. Dat komt een beetje vreemd over, omdat hij het verhaal natuurlijk zelf heeft geschreven.

Hardonk begon in Den Haag als boekhouder bij de Postcheque- en Girodienst aan het Spaarneplein. Niet lang daarna kreeg hij een baan aangeboden op het stadhuis in Vlaardingen, zijn woonplaats. In 1960 verruilde hij zijn ambtelijke baan voor een functie bij het aan de gemeente gelieerde bedrijf VUGA NV in Den Haag.

Via de jeugdgemeenteraad kwam Jochem in contact met de SGP-kiesvereniging Pro Patria. Hij werd er secretaris. Na het overlijden van het raadslid Lodder nam Hardonk zitting in de raad. Mede dankzij zijn inzet ontstond een samenwerkingsverband tussen de SGP, CHU en ARP, de Protestants Christelijke Groep (PCG).

Jochem „beleefde het raadswerk als inspannend en veeleisend. Overdag werkte hij in Den Haag. Als hij 's avonds thuiskwam, in zijn jonge gezinnetje, was het heel snel eten en dan weer naar het stadhuis.” Na een onverkwikkelijke affaire met zijn directeur bij VUGA NV solliciteerde Hardonk bij de Directie Gemeentebelastingen van Den Haag.

Hardonk werd in 1970 gekozen als fractievoorzitter van de PCG-fractie. „Dat was voor hem extra complicerend, omdat hij enerzijds fractiestandpunten naar buiten moest brengen en anderzijds ook zorgvuldig zijn SGP-standpunt diende te vertolken. Toch lukte dat, hoewel het menigmaal zo was dat van balanceren op het scherp van de snede sprake was.”

Bij Hardonk groeide meer en meer het verlangen naar het vervullen van het burgemeestersambt. Vanwege zijn jonge leeftijd –34 jaar– kreeg hij deze betrekking in Rijssen niet. De minister gaf de voorkeur aan een ouder iemand. De minister begreep de teleurstelling van Jochem en zei dat hij andere plannen met hem had.

In 1971 werd Hardonk benoemd tot burgemeester in Nieuw-Lekkerland. Na zes jaar verhuisde hij naar het Gelderse Oldebroek. Tijdens die periode kreeg Oldebroek een nieuw gemeentehuis. Enkele jaren na zijn benoeming werd Hardonk geconfronteerd met 1500 demonstranten. Boze boeren waren op weg naar Den Haag, maar de tocht vanuit Groningen was erg lang. Daarom besloten ze in Wezep, gemeente Oldebroek, te overnachten.

Toenmalig minister Dales vroeg de burgemeester met klem te voorkomen dat het gezelschap naar Den Haag zou afreizen. Dankzij een noodverordening en twee pelotons mobiele eenheid dropen de demonstranten af. Als dank voor deze actie van de burgemeester vroeg Dales Hardonk te solliciteren naar de functie van burgemeester in Barneveld. Na 15 jaar nam hij afscheid van de Noord-Veluwse gemeente.

Met name de affaire rond de weigering om Sint-Nicolaas in te huldigen, zorgde voor veel commotie. Jochem werd in de commissie bestuurlijke zaken flink aan de tand gevoeld. Hem werd verweten dat hij met zijn standpunt Barneveld plaatste in het rijtje van oerconservatieve gemeenten.

Uit het hele land bereikten hem verzoeken voor interviews en tv-programma's. „De golven van de publiciteit liepen zo hoog op dat Jochem er neerslachtig van werd en zelfs ten prooi raakte aan de gedachte dat hij er misschien verstandig aan deed zijn ontslag aan te bieden.” De commissaris van de Koningin in Gelderland, Terlouw, wist hem ervan te weerhouden.

In zijn boek komen ook verschillende kwesties aan de orde die in Hardonks eigen partij speelden. Met name de vrouwenkwestie krijgt veel aandacht. Dat is ook logisch omdat Hardonk een fel voorstander was van vrouwen in de politiek. Hij nam zelfs zitting in de Werkgroep Bouwen, die geprobeerd heeft de vrouw binnen de SGP een positie te bezorgen die gelijkwaardig zou zijn aan die van de man.

Ook geestelijke zaken laat Hardonk niet onaangeroerd. Hij is heel open over het geloofsleven van zijn vrouw en hemzelf, dat wordt gekenmerkt door gedurige strijd en ontdekking. Maar hij vertelt de lezer ook over het geloof dat in hun beider leven doorbreekt.

Hardonk geeft in zijn autobiografie een beeld van de dingen die hem voor een belangrijk deel hebben gevormd. Het boek leest als een roman.