Onbeschaamd op weg naar de top

Hoe word ik manager? Rond deze vraag heeft R. O. Christensen, die zelf een succesvolle internationale carrière gemaakt heeft, een boek geschreven dat hij de titel ”Effectief carrière maken” meegegeven heeft.

In zijn werk als adviseur van beginnende en gevorderde managers merkte de auteur steeds dat deze niet goed wisten hoe ze precies invulling moesten geven aan de groei van hun carrière. Hij kwam tot de conclusie dat er wel veel literatuur bestaat over wat management en leiderschap is, maar dat de praktische kant van de zaak –hoe word ik manager of leider– nauwelijks ergens beschreven is. Deze leemte heeft Christensen met zijn boek willen opvullen.

Het begrip carrière heeft in dit boek de betekenis van het steeds hogerop komen in de maatschappij. Een carrièremaker heeft zich ten doel gesteld om de top te bereiken. De ingrediënten daarvoor zijn de juiste opleiding, veel mensenkennis, het vermogen om goed het eigen functioneren te beoordelen en kennis over het mechanisme van zakelijke processen.

Praktijkvoorbeelden
Een carrière bestaat uit verschillende fasen, er moet een aantal malen een carrièrestap gemaakt worden om op een hogere trede op de maatschappelijke ladder terecht te komen. Voor elke fase van de carrière is meer kennis vereist en zijn meer vaardigheden nodig. Om deze reden is het boek verdeeld in hoofdstukken waarin successievelijk de verschillende vaardigheden beschreven worden die in elke fase van de carrière van belang zijn.

Een standaardcarrière bestaat niet, elk individu is immers uniek. Het boek is dan ook geen receptenboek geworden waarin van a tot z beschreven wordt wat iemand precies moet doen om uiteindelijk zijn doel te bereiken. Het is veeleer een verzameling van alle mogelijke onderwerpen die met het thema carrière te maken hebben. In dit boek kan vooral de jonge carrièremaker informatie vinden over elk aspect dat voor hem op een bepaald moment van belang is. Veel wordt door de schrijver verduidelijkt met praktijkvoorbeelden die hij in zijn advieswerk voor managers is tegengekomen

Het boek mag veel informatie bevatten, het is beslist niet gemakkelijk toegankelijk. Dit wordt veroorzaakt door de rommelige manier waarop het boek is samengesteld. Er is weinig structuur in te ontdekken, ondanks het feit dat de schrijver juist het tegendeel beweert en ondanks het steeds terugkerende advies aan carrièremakers om vragen en problemen vooral ordelijk te benaderen. Misschien biedt het onderwerpregister nog de beste manier om gebruik te maken van het boek. Zo zou het kunnen functioneren als een soort naslagwerk.

Onthullend
”Effectief carrière maken” is een onthullend boek. Het laat op een haast onbeschaamde manier zien hoe mensen die carrière willen maken, aankijken tegen hun leven. Ze willen vooruit, ze willen de top bereiken en werkelijk alles is daaraan ondergeschikt, ook in het privé-leven. Een bloemlezing van opmerkingen die her en der in het boek zijn te vinden illustreert dat. „Je carrière plan je zorgvuldig.” „Je bent alleen zelf verantwoordelijk voor je toekomst en je succes.” „Je bent voortdurend bezig met het verbeteren van je inkomen, je macht en je positie.” „Alleen je eigen gevoelens over status, geld en macht zijn bepalend voor je doen en laten.” „Als manager doe je vooral wat goed is voor jezelf en de groei van jouw carrière.” „Een carrière maak je voor jezelf en voor niemand anders. Geniet daarom ook van elke fase van je carrière.” „Anderen help je wel om vooruit te komen, maar dat doe je om daar dan weer zelf je voordeel mee te doen.”

Als het werkelijk waar is dat de leiders van grotere bedrijven mensen zijn zoals Christensen ze beschrijft, dan is dat best schokkend. Niet het bedrijf, niet het product, niet de werknemers zijn echt belangrijk, in wezen draait alles om het eigen ik. Zulke leiders voelen slechts verantwoordelijkheid voor hun bedrijf zolang dat past in hun eigen carrièreplanning. Mijn respect voor zulke leiders is met het lezen van dit boek bepaald niet gestegen.

Christelijke manager
Ik hoop maar dat er ook nog andere leiders zijn en dat jongeren die belangstelling hebben voor leidinggevende functies zich niet zullen ontwikkelen tot het type leider dat hier beschreven wordt. Zij kunnen uit het boek misschien leren hoe het vooral niet moet. Zeker als mensen zich willen laten leiden door bijbelse principes zullen ze een ander soort manager willen zijn. Niet het eigen ik zal dan de boventoon voeren, maar zo'n leider wil er zijn voor zijn mensen en voor zijn bedrijf.

Een christelijke manager zal weet hebben van talenten die hij niet van zichzelf heeft. Hij zal zich verantwoordelijk weten tegenover zijn Schepper en vanuit dat perspectief proberen zijn werk te doen. Hij zal beseffen dat ook hij ontvankelijk is voor de speeltjes macht, geld en status en daarom bidden om niet in deze verzoekingen te vallen. Zulke managers zullen niet steeds alert zijn op het cruciale moment waarop ze weer een stap omhoog kunnen doen in hun carrière, maar willen leven in afhankelijkheid van de Heere. Aan dergelijke leiders is in het bedrijfsleven, maar ook in alle andere sectoren van de maatschappij, meer behoefte dan aan de carrièremakers van Christensen.