Opvoeden van
jongeren tussen
twaalf en zestien

”Tieners begrijpen” wil ouders en andere opvoeders een handreiking bieden voor de opvoedingspraktijk van tieners in de leeftijd van twaalf tot zestien jaar. Auteur J. H. Mauritz beoogt vanuit het kerkelijk jeugdwerk ouders en opvoeders te stimuleren tot een voortdurend gesprek met hun kinderen.

”Tieners begrijpen” is uitgegeven door de Jeugdbond van de Gereformeerde Gemeenten en behandelt in zes hoofdstukken heel wat onderwerpen. Het zijn er zo veel, dat niet verwacht kan worden dat er diep op elk van deze problemen wordt ingegaan. Daarom is er waarschijnlijk voor gekozen om ieder hoofdstuk af te sluiten met een aantal gespreksvragen. Ouders zouden zich samen, of met andere ouders die kinderen van dezelfde leeftijd hebben, kunnen buigen over deze vragen. Misschien is het ook mogelijk om de kinderen hierbij te betrekken. De reden voor de uitgave van het boekje is dat steeds opnieuw blijkt dat een goed contact met jongeren lang niet altijd gemakkelijk is.

Mauritz geeft eerst aan welke ontwikkelingen tieners doormaken. Steeds opnieuw wijst hij erop dat deze levensfase cruciaal is, ook wat betreft de persoonlijke betrokkenheid bij de Heere en Zijn dienst. De keerzijde is dat op deze leeftijd voor het eerst een innerlijke vervreemding van Gods Woord op kan treden.

Vanuit een stuk bewogenheid met de jongeren geeft de auteur waardevolle adviezen aan ouders en opvoeders. Hij zegt bijvoorbeeld: „Laat tieners, die een laag zelfbeeld hebben, merken dat ze er mogen zijn zoals ze zijn. Ze zijn immers waardevol, ook voor de Heere.” Verder pleit hij voor persoonlijke aandacht, onder andere door met hen te spreken van hart tot hart. Omdat tieners zelfstandig moeten worden, zijn bevelen zelden de aangewezen weg. Volgens hem moeten opvoeders niet te bezorgd zijn, maar ook niet al te gemakkelijk. Ze moeten staan voor wat ze zeggen en het goede voorbeeld geven.

Vervolgens wijst Mauritz op de vele verleidingen, met name in de vrijetijdsbesteding. Ten slotte komen de catechese en het jeugdwerk aan de orde. In de kerk moet er volgens hem aandacht zijn voor álle jongeren met hun specifieke vragen, want waar kan een jongere beter terecht om zijn mening te vormen dan op een vereniging van de kerk?

Soms gaan jongeren een eigen weg, zodat opvoeders zich moedeloos afvragen of vorming en toerusting in deze leeftijdsfase nog wel zin hebben. Mauritz wijst dan op de God van het verbond, Die ook nu nog bekering en geloof wil werken.

Een paar keer wordt er verwezen naar uitslagen van enquêtes. Eén keer wordt vermeld dat het gaat om een onderzoek onder jongeren die deelgenomen hebben aan een van de jeugdkampen van de Gereformeerde Gemeenten. Ergens anders rept Mauritz ook over een onderzoek onder tieners. Gaat het daar om dezelfde groep? Of is de groep veel breder samengesteld? Om onderzoeksgegevens op de juiste wijze te kunnen interpreteren, is het van belang dat nauwkeurig omschreven wordt hoe de samenstelling van de groep is en wanneer het onderzoek heeft plaatsgevonden. Beide soorten gegevens ontbreken. Bovendien heb ik niet kunnen ontdekken wanneer ”Tieners begrijpen” geschreven is.

Erg storend, ten slotte, is het grote aantal fouten op het geringe aantal bladzijden. Ik heb er vijftien gevonden. Maar de inhoud van het boekje is het zeker waard om doordacht en besproken te worden.