Het gaat goed met de lepelaar

Vogelbescherming Nederland, honderd jaar oud, had dit voorjaar iets leuks te melden: het gaat goed met de lepelaar. In 1994 werd voor de karakteristieke witte viseter nog een soortbeschermingsplan opgesteld. Inmiddels is een zodanige vooruitgang geboekt dat alle betrokken natuurbeschermers gefeliciteerd worden met het boek ”Lang leve de lepelaar”.

In 1968 kwamen er nog maar 150 paren tot broeden. Een zorgwekkende ontwikkeling, omdat Nederland de helft van de West-Europese populatie huisvestte. Bovendien is ons land het noordelijkste land waar lepelaars broeden. De vogel kwam dan ook in 1985 op de nationale lijst van met uitsterven bedreigde en speciaal gevaar lopende soorten, de Rode Lijst.

Negen jaar later stelde de overheid het Soortbeschermingsplan Lepelaar op, waarna gedurende vijf jaar de volgende organisaties zich inzetten voor de bescherming van de lepelaar: Vogelbescherming Nederland, het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, de provincie Friesland, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, de Vereniging Natuurmonumenten en het Waterschap Friesland.

Ze wisten elkaar zodanig te inspireren en te stimuleren dat veel nieuwe kennis over gedrag en levenswijze van de vogel boven water kwam. De kwantitatieve doelstelling om zo'n 1000 broedparen te realiseren in het jaar 2010 werd zelfs twee jaar geleden bereikt. Vorig jaar werden er 1270 geteld. De tweede doelstelling –vijftien tot twintig kolonies– is echter nog niet gerealiseerd, maar uit oogpunt van risicospreiding van groot belang. Vorig jaar waren het er nog dertien.

”Lang leve de lepelaar” toont hoogtepunten uit de 2500 jaar lange relatie tussen deze vogel en Nederland. Heikele kwesties, zoals de vos, komen eveneens aan de orde. Tegenwoordig is het ”kat-en-muisspel” „aanzienlijk” veranderd in het voordeel van Reintje. Zijn handicap is minder, nu hij veel gemakkelijker de kolonies kan vinden en bereiken. Vogelbescherming is voorstander van een natuurlijke oplossing: maak moerassen ontoegankelijker door natte rietvegetaties te vergroten en de waterdynamiek te herstellen. Pas op de laatste plaats komen maatregelen aan bod die direct ingrijpen in de populatie van de vos. Dus: leve de lepelaar én de vos!