Recensie door W. H. Smith - 30 september 1998 Lijvige gidsen willen vogelkijkers van dienst te zijn Het verschil tussen
eend en musVogels zijn gemakkelijker te zien dan andere dieren. Insecten zijn te klein, vissen zwemmen onder water en zoogdieren zijn meestal 's nachts actief. Dat neemt niet weg dat vogels het de kijker wel eens lastig kunnen maken. Zowel “De 'easy' Vogelgids van heel Europa” als “Vogels kijken – Alles over vogels in Europa” probeert de beginnende vogelaar van dienst te zijn. Vogelen. Je hoeft alleen maar de deur uit te gaan, om je heen te kijken, en je hebt de basis voor deze boeiende bezigheid gelegd. Een goede verrekijker en een handige veldgids zullen het observeren alleen maar vergemakkelijken. De vraag is welke gids leken het meest op weg helpt. “De 'easy' Vogelgids” blaast wat dat betreft hoog van de toren. „Het is de gemakkelijkste gids die u ooit gebruikt heeft” en bovendien „geschikt voor iedereen vanaf 9 jaar”. De auteurs, Peter Hayman en Rob Hume, kozen daarom voor grote en duidelijke kleurenfoto's. Tekeningen geven de details en meest voorkomende variaties in het verenkleed weer. Een silhouetkader vermeldt de grootte en het gewicht en geeft daardoor een indruk van het vogelpostuur. Voor de volledigheid en voor geïnteresseerden bevat de gids enige informatie over eieren, broedtijd en uitvliegtijd. Alle teksten zijn eenvoudig en daardoor ook voor kinderen goed te volgen. We nemen de proef op de som en kruipen in de huid van iemand die amper een mus van een eend kan onderscheiden. Die bevindt zich op een bepaald tijdstip op een plek en ziet een voor hem onbekende vogel. Hayman en Hume adviseren net zo lang te bladeren totdat je een soort ziet die erop lijkt. Hun gids plaatst vogels die op elkaar lijken (eenden, ganzen, waadvogels enzovoort) bij elkaar. Voor de beginner is echter onduidelijk waarom een jan-van-gent in de categorie futen en stormvogels (pagina 8-32) hoort en niet in de groep zeevogels (pagina 162-187). De heggenmus zit niet in het rijtje mussen, vinken en gorzen, maar komt tussen de piepers, winterkoning en roodborst aan bod. Deze indeling naar taxonomie is voor de leek te hoog gegrepen. Een indeling naar leefomgeving is voor de lezer veel overzichtelijker. Veel vogels zijn immers gebonden aan een gemakkelijk te herkennen habitat. Leeft het dier in een stedelijke omgeving, in bossen, bergen, open landschappen, wetlands of aan de kust? Habitatwijzer
Kortom, het telkens doorbladeren van 384 pagina's lijkt ons een nogal omslachtige manier. Om vertrouwd te raken met de verschillende vogelgroepen en soorten die je kunt tegenkomen, adviseert “Vogels kijken” terecht thuis eerst de habitatwijzer te raadplegen. De volgende stap is het verkennen van een gebied in de naaste omgeving, bijvoorbeeld een park. Wie de eerste determinatievaardigheden onder de knie heeft, kan gaandeweg verdergaan. ”Vogels kijken” geeft evenals “De 'easy' Vogelgids” portretten van ruim 200 soorten Europese vogels. Het formaat en de chique uitstraling maken het boek echter als veldgids ongeschikt. Het is een overzichtelijk naslagwerk vol interessante wetenswaardigheden, bruikbare adviezen en duidelijke fullcolour illustraties. Gezien de achtergrond van de samenstellers is dat niet verwonderlijk. Arnoud van den Berg is medeoprichter en redacteur van Dutch Birding, Tom van der Have werkt als bioloog bij Vogelbescherming Nederland, terwijl ook Guido Keijl en Dominic Mitchell hun sporen in de ornithologie verdiend hebben. Hun boek is een prima introductie voor degene die al wat meer van vogels weet én voor beginners met een sluimerende belangstelling. | 