Bijna 90-jarige Nel Veerman publiceert achtste dichtbundel

Voor de buurvrouw
een lieve vriendin

C. Rijnsdorp vond haar poëzie „een suggestie van het voorname.” Hans Werkman sprak van „een toon van bescheiden sierlijkheid” en voor mijn oude, inmiddels overleden, buurvrouw was ze simpelweg een lieve vriendin, die weliswaar schrijfster was, maar niettemin een gewoon mens van vlees en bloed. Ik heb het over Nel Veerman die bij het naderen van haar negentigste verjaardag haar achtste bundel samenstelde die ze de veelzeggende titel ”Naschrift” meegaf.

Natuur en geloof zijn altijd twee grote onderwerpen geweest in Nel Veermans gedichten, zo ook in deze bundel.

”Prille lente” is een prachtig voorbeeld van zo'n „natuurproduct”:

„Met zachte hand
strijkt de lentewind
de rimpels van het gelaat van de aarde
verjongt het dorre wintergras
de grijs geworden struiken.”
Toch geeft deze bundel meer. Er is een thema bijgevoegd, namelijk dat van „het naderende einde”. Dat zal ongetwijfeld samenhangen met de hoge leeftijd van de schrijfster of, zoals ze het zelf verwoordt:

„De dood trekt zijn kringen
dagelijks dichter om mij heen.”
Aan de dood valt niet te ontkomen, dat realiseert Nel Veerman zich zeer wel. Sterk komt dat in de volgende regels naar voren:

„door hem beslopen
en ingesloten
ben ik onder velen
met hem alleen.”
Hier had het gedicht kunnen eindigen, ware het niet dat Nel Veerman meer te zeggen had:

„Gij die u immers
met mij wilt verstaan
onzichtbaar aanwezige
ik roep U aan.”
Uit deze ontroerende slotstrofe proeft men, literair gezien, iets van „de suggestie van het voorname” waar Rijnsdorp over sprak. De schrijfster richt zich als het ware op om, over de muren heen, zich tot Hem te wenden Die Zich met haar wil verstaan...

Prachtige taal verwoord in een gedicht waarin, zoals Komrij het uitdrukt, met weinig woorden alles wordt gezegd. Dat heet ware poëzie.

Deze bundel heeft mij aangesproken. Niet alleen om de literaire aspecten die er onmiskenbaar in verweven zijn, maar meer nog om de geestelijke indruk die eruit spreekt. Dan denk ik met name aan het „huis” dat ik toch wel een van de mooiste gedichten vind in deze bundel, omdat het in zekere zin een „persoonlijk Credo” is:

„Stukwerk
de bouw van het huis van mijn leven
hiaten zijn er
leegten gebleven
maar mag het
hoe fragmentarisch
toch worden herkend
als een huis
met uw naam
in het fundament.”
Vergeten tijd
In de bundel ”Vergeten tijd” heeft Diny Beyersbergen haar impressies die ze als receptioniste in een verpleegtehuis voor demente bejaarden opdeed, verwerkt in een aantal gedichten en verhalen.

Hoewel „verhalen” in dit verband misschien een te sterk geladen woord is en het taalgebruik af en toe wat plechtstatig en oubollig, is de werkelijkheid er niet minder om. Die is, zoals de schrijfster het zelf uitdrukt: „De wereld van een lach en een traan, van glimlachen met ogen vol pijn...”

Het is goed dat de schrijfster deze woorden bezigt, want eerlijk gezegd, heb ik wat moeite met deze „verhalen.” Het is uiterst triest wanneer men als volwassen mens weer op het niveau van een onberekenbaar kind komt te staan met alle lachwekkende gevolgen van dien.

De schrijfster zal het ongetwijfeld goed bedoelen, maar ik had voor alles liever gehad dat ze het alleen bij gedichten had gehouden in deze bundel. In tegenstelling tot in de verhalen weet ze in haar verzen de juiste toon te treffen en verwoordt ze op een uitstekende manier de verdrietige problematiek van de demente mens en zijn familie.

In een nawoord geeft mevr. A. M. J. Simons-Thomas Heymens een duidelijke informatie over de ziekte van Alzheimer en de gevolgen daarvan. Eenieder die daarmee te maken heeft (gehad), zal in deze bundel veel herkenbaars tegenkomen.