Strijd bij een Zweedse wees

Op diverse fronten wordt er strijd geleverd in ”Geborgen oogst”, de uit het Zweeds vertaalde roman van Margit Söderholm. In het leven van de jonge Zweed Anders Ollson laait die strijd hoog op én levert de ultieme trouw aan de christelijke beginselen van zijn overleden vader hem vrede op. Söderholm beschrijft het dorpsleven van de Zweden, vol folklore en bijgeloof, kort na het begin van de negentiende eeuw.

Margit Söderholm (1905-1986) kreeg in 1943 voor haar werk de Grote Zweedse Literatuurprijs. Voor diverse van haar romans vond ze haar inspiratie in het boerenleven op het platteland in het noorden van Europa. Zo ook ”Geborgen oogst”.

Al duurt het even voor de lezer zich betrokken weet bij de verwikkelingen van deze roman, het begin roept al wel direct spanning op. Niet de spanning van een bijzondere gebeurtenissen, maar de tekening van het ontredderde leven van Anders Ollson, nu deze jonge wees ook afscheid moest nemen van zijn vader zoals deze was: „lang en flink en blond, sterk en vrolijk en vlijtig.” De jongen denkt dat God niet rechtvaardig jegens zijn vader was, maar bidt toch in zijn diepe nood: „Uit diepten van ellenden, Roep ik, met mond en hart.” Zo heeft zijn vader hem houvast leren zoeken.

De stem van de vader, over wie de predikant uitspreekt dat hij een christelijk, voorbeeldig en zachtmoedig leven leidde, blijft hem in raadgevingen nabij, als Anders jongste knecht bij de schout op de grote Ivarshof wordt, als hij de wreedheid van de mensen ontdekt, als hij blootstaat aan de verleidingen van dochter Margreet, als hij onzeker is om de juiste houding te kiezen te midden van jaloezie en haat, als hij wanhopig naar zijn vader verlangt, als de tijd zo lang duurt voor hij terug kan om het land te ontginnen waar zijn vader stierf.

Knechtenbestaan
Dat Anders zich de in het leven verkregen wijsheid van zijn vader eigen gemaakt heeft, blijkt als haat en onenigheid tussen de schout en zijn schoonzoon als gevolg van drank en dobbelen om een uitbarsting roept: „Hiervoor was geen enkele les van vader toepasselijk.” (pag. 359)

Margit Söderholm verhaalt in ”Geborgen oogst” realistisch hoe christelijke waarden in een hard knechtenbestaan een jonge Zweed op de been houden.