Zang en geweeklaag in Ierland

”Het lied van de Stilte” is een boek vol geluiden. Zang, maar vooral geweeklaag begeleiden de lezer door de dramatische geschiedenis van een meeslepende roman, die het eerste deel vormt van de serie ”De Ieren”.

Decor is Ierland halverwege de vorige eeuw, waar de herhaaldelijk mislukte aardappeloogst aanleiding is voor honger, ziekte en dood. Landeigenaren zetten boeren meedogenloos hun huis uit als de huur niet meer betaald kan worden. Voor veel Ieren is emigratie naar Amerika, dat symbool staat voor vrijheid en het beloofde land tegelijk, de laatste strohalm. Daar komen de meesten van hen in de New Yorkse krottenwijk Five Points terecht. Halverwege het boek vormt New York City dan ook het andere decor.

Oude geliefde
Nora Kavanagh is de hoofdpersoon uit dit klassieke drama. Tijdens de openingsscène is zij weduwe en heeft ze haar zojuist gestorven dochter op schoot. Voor de tweede maal in haar leven biedt ze, bijna stervend van de honger, weerstand aan de liefde van de karakteristieke Morgan Fitzgerald. Als vrijheidsstrijder, minstreel en rebel lijdt hij een zwervend bestaan, waar Nora haar gezin niet aan op wil offeren. Fitzgeralds liefde is grenzeloos, zo blijkt uit het verloop van dit verhaal. Hij schrijft naar een oude geliefde van Nora die zich intussen redelijk heeft opgewerkt in New York City, en vraagt hem Nora ten huwelijk te vragen om zodoende haar leven en dat van haar kinderen te redden.

Michael Burke is intussen weduwnaar en hij –het zal niemand verbazen– heeft zijn oude liefde nooit kunnen vergeten. Tussen deze grote lijnen ligt naast de gruwelijke overtocht van Ierland naar Amerika een zee van onvoorstelbaar leed. Een ononderbroken stroom van tegenslagen en de vraag van de hoofdpersonen waarom God dit leed toestaat, zijn tegenstrijdig met de onwaarschijnlijke belangeloosheid die de liefde van zowel Fitzgerald, Burke als Nora kenmerkt. In het boek zijn weinig momenten te vinden van vrede met God. Overigens biedt de auteur een aantal filosofische beschouwingen die de moeite van het overdenken waard zijn.

B. J. Hoff, directe afstammelinge van de Ieren, begon haar schrijverscarrière in 1975 en heeft tien titels op haar naam staan. Dat gedegen historisch onderzoek ten grondslag ligt aan ”Het lied van de Stilte” is duidelijk. Net als de hartstocht waarmee Hoff haar Keltische erfgoed beschrijft.