De bloedige Boerenoorlog

Precies honderd jaar geleden woedde in Zuid-Afrika de bloedige Boerenoorlog tussen Engeland en de Boerenbevolking. De reden: het Zuid-Afrikaanse goud. In de roman ”Geschroeide aarde” beschrijft Eleanor Baker de tragische lotgevallen van een Boerengezin tijdens die driejarige strijd.

Cornelia, haar man Johannes en hun kinderen hebben het vanaf 1899 zwaar te verduren. Johannes wordt soldaat en Cornelia, haar schoonmoeder en de kinderen blijven alleen achter op de boerderij. De eerste tijd valt dat nog wel te doen, maar de Engelsen laten hen geen rust. Een deel van de zwarte bevolking loopt bovendien over naar de vijand en brengt de Boeren opzettelijk schade toe.

De plunderingen gaan niet aan Cornelia voorbij, enige tijd later gaat het woonhuis in vlammen op en ten slotte worden alle vrouwen en kinderen afgevoerd naar concentratiekampen. Baden Powell, de man die later de padvinderij opricht, speelt hierbij een onaangename rol.

Ook het gezin komt de oorlog niet ongeschonden door; een dochtertje, naar wier geboorte lang is uitgezien, laat onder erbarmelijke omstandigheden het leven. Als de vrede in 1902 is getekend, zijn Johannes en Cornelia bovendien hun land kwijt.

Verbitterd
Baker tekent de verdrietige gebeurtenissen in een sobere stijl, zonder overdreven uitweidingen. Ze laat het verhaal van twee kanten zien: wat Cornelia overkomt, beschrijft ze als auctoriale verteller en de belevenissen van Johannes zet ze neer in zijn brieven.

Cornelia weet haar emoties redelijk in bedwang te houden, maar dat lukt niet iedereen. Een vriendin van Cornelia raakt bijvoorbeeld totaal verbitterd door wat haar en haar gezin is aangedaan en mede daardoor sterft ze in een concentratiekamp.

De titel van het boek wijst op de manier van oorlog voeren van de Engelsen: De gebieden die ze hebben veroverd steken ze in brand, zodat de Boerenbevolking niet alleen alle bezittingen kwijt raakt, maar ook niet meer aan voedsel kan komen.

”Geschroeide aarde” is een indrukwekkende roman over een oorlog waar de Engelsen zich later terecht diep voor hebben geschaamd.