Boekrecensie

Titel: De zeventig klassieke wereld wonderen. De grote monumenten en hun bouwwijze
Auteur: Chris Scarre
Uitgeverij: Thoth
Bussum, 2000
ISBN 90 6868 237 7
Pagina's: 304
Prijs: ƒ 69,90

Recensie door J. Sinke - 15 maart 2000

Meer dan zeven wereldwonderen

Hoewel het begrip ”de zeven wereld wonderen” menigeen bekend in de oren klinkt, kunnen maar weinigen deze zeven monumenten opnoemen, laat staan zeventig wereldwonderen. In het boek ”De zeventig klassieke wereldwonderen”, samengesteld door Chris Scarre, zijn de oorspronkelijke zeven wereldwonderen uitgebreid tot zeventig monumentale en gedenk waardige bouwwerken, die verspreid staan over de wereld en gebouwd werden in de periode van 3500 voor tot 1500 na Christus.

Het begrip wereldwonder stamt uit de derde of tweede eeuw voor Chris tus. Men bedoelde met deze term een gebouw dat door zijn pracht of groot te of op een andere wijze ver uitstak boven soortgelijke gebouwen. Omdat het begrip in die tijd en in de Griekse wereld voor het eerst gebruikt werd, zijn de bouwwerken die in de lijst werden opgenomen gebouwen uit de toenmalige westerse wereld: het ge bied rond de Middellandse Zee en het Nabije Oosten. Vandaar dat de oor spronkelijke lijst van zeven wereld wonderen alleen bouwwerken bevat uit dit gebied: de piramiden van Gi zeh, de hangende tuinen van Babylon, de tempel van Artemis (Diana) te Ef eze, het beeld van Zeus in Olympia, het mausoleum van Halicarnassus, de Collossus van Rhodos en de Pharos van Alexandrië. Deze zeven bouwwer ken dateren van vóór het begin van onze jaartelling.

Echter, ook buiten deze westerse leefwereld en ook in de periode na Christus leefden er talrijke volken en werden er grote bouwwerken ge bouwd die tot de wereldwonderen ge rekend zouden kunnen worden. Denk aan de piramiden in Mexico, de Chi nese Muur en de Borobudur in Indo nesië. Vandaar dat in dit boek de ze ven wereldwonderen worden uitge breid tot zeventig.

Structuur
In het boek is structuur aangebracht door de zeventig monumenten in te delen in zeven categorieën: ”de zeven wereldwonderen”, ”graven en begraaf plaatsen”, ”tempels en heiligdommen”, ”paleizen, thermen en arena's”, ”ver dedigingswerken”, ”havens, waterwe gen en wegen” en ”grote beelden en monolieten”.

Bij elke categorie staat eerst een korte introductie, waarna de monu menten in de tijdsvolgorde waarin ze gebouwd zijn, worden behandeld, te beginnen met het oudste bouwwerk. De titels van de categorieën geven al aan wat de primaire functie van de bouwwerken was. Veel bouwwerken hadden echter ook een religieuze be doeling, passend in de godsdienst van de desbetreffende beschaving. Dit is het duidelijkst bij de grafmonumenten en bij de beelden en monolieten, maar het komt ook voor bij paleizen, omdat de koning vaak als (half)god werd be schouwd. Verder hadden de bouwwer ken meestal ook de bedoeling de macht en kunde van de machthebbers te laten zien, het waren gedenktekens van macht. En dat dit lukte, blijkt wel uit de benaming wereldwonderen.

Voor de beschrijving van het bouw werk heeft de samensteller gebruikge maakt van de inbreng van archeolo gen en historici uit Engeland, waar het boek het eerst is verschenen. In de be schrijving van een monument wordt aangegeven wie het gebouwd of aan gelegd heeft en waarom, en hoe het is gebouwd. Verder wordt met schetsen en foto's verduidelijkt hoe het bouw werk er nu uitziet en hoe het eruit heeft gezien. Verder is bij elke tekst een kleine opsomming gegeven van de belangrijkste wetenswaardigheden.

Vergelijking
”De zeventig klassieke wereldwon deren” is een dik boek geworden, maar dat is begrijpelijk omdat elk mo nument wordt beschreven in drie tot vijf bladzijden tekst inclusief illustra ties. De beschrijvingen zijn goed lees baar en in de teksten is veel informa tie verwerkt. Verder is het boek rijk geïllustreerd met mooie foto's, teke ningen en plattegronden. Het enige minpuntje is het korte overzicht van de belangrijkste kenmerken van het bewuste monument onder ”wetens waardigheden”: deze zijn te verschil lend, waardoor het moeilijk is een ver gelijking te trekken tussen gelijksoor tige monumenten.

Het is geen boek om in één adem uit te lezen, daarvoor zijn de beschre ven monumenten te divers en is de in formatiedichtheid te hoog. De inde ling in categorieën draagt echter bij aan een goede toegankelijkheid van het boek, zodat men de onderwerpen naar believen kan kiezen en in wille keurige volgorde kan lezen. Hoewel het boek niet goedkoop is, is het voor de waarde die het biedt zeker niet te duur. Een aanbevelenswaardig boek, zeker voor degenen die veel reizen of geïnteresseerd zijn in andere landen en hun geschiedenis, culturen en be schavingen.