Het huwelijk vanuit klassiek-gereformeerde visie beschreven

In het spoor van Izaks gebed

Het huwelijk is in discussie. In de twee boeken van ds. P. Molenaar en ds. W. van Vlastuin geschiedt dat op een andere manier dan in de samenleving. Beiden hebben het resultaat van preken, (kerkbode)artikelen en pastorale ervaring in een boek neergelegd.

Ds. Molenaar schreef ”Het huwelijk, gave en opgave” en ds. Van Vlastuin ”Het huwelijksformulier. De actualiteit van het klassieke formulier”. De inhoud van beide boeken komt sterk overeen. De klassiek-gereformeerde visie op het huwelijk wordt hier uiteengezet, toegelicht met voorbeelden van problemen uit de praktijk. Beide auteurs zijn pastoraal ingesteld. Dat klinkt door in hun geschriften.

Ds. Molenaar heeft een eerder verschenen editie bijgewerkt en aangevuld met materiaal dat in praktisch gerichte artikelen reeds was gepubliceerd. De preken herkent men aan de verdeling in punten, terwijl de artikelen iets langer zijn dan de preken, zo komt het me voor.

Thema's
Ik noem enkele onderwerpen die tevens thema's zijn van de hoofdstukken: op je post blijven (over Hagar); Izaks huwelijk met Rebekka; het huwelijk een instelling Gods; huwelijksleven en huwelijkscrisis (de aanvankelijke kinderloosheid van het huwelijk van Izak en Rebekka); het geheim van het huwelijk, naar aanleiding van drie passages uit het Nieuwe Testament en uitgewerkt naar een profetisch, een priesterlijk en een koninklijk geheimenis, in het spoor van Izaks gebed; moederschap een zegen, belicht vanuit de schepping, vanuit de vleeswording van Christus en vanuit het werk van de Heilige Geest; vader zijn is een grote kunst, over Jobs voorbede voor zijn kinderen; twee hoofdstukken over Lot: hoe was hij rechtvaardig? en zijn bevreemdend einde. Ten slotte: ongehuwd, nood of gave? – in vier bladzijden.

De lezer ziet: een boek met flitsen en fragmenten over het huwelijksleven. Vanuit verschillende teksten wordt de zegen, de gave, de opgave en de problematiek behandeld.

Meer realiteit
De schrijver heeft niet getracht systematisch te werk te gaan. De keus van de teksten en de volgorde van de hoofdstukken is tamelijk willekeurig. Ik waardeer de praktische inslag van het boekje. De auteur is in gesprek met de lezer (hoorder).

Men moet deze hoofdstukken op zich laten inwerken en zal er dan vrucht van kunnen plukken. Hier en daar zal de lezer wensen dat de zaken iets meer vanuit de problematiek van de realiteit behandeld zouden zijn. De hoofdlijn is duidelijk en schriftuurlijk.

Kinderloosheid te bespreken vanuit de huwelijksnood en het huwelijksleed van Izak en Rebekka is wat eenzijdig. In hun situatie kwam een verandering die de Heere niet altijd op het gebed geeft. Ik kan me voorstellen dat echtparen die op de vergadering van Revoke in april in Hoevelaken bij elkaar waren, aan meer behoefte hebben dan aan wat in dit hoofdstuk geboden wordt. Soms zijn de oplossingen of adviezen, hoe pastoraal getoonzet ook, wat kort door de bocht. Ik denk dan: in een pastoraal gesprek komt nog wat meer kijken.

Toch acht ik het een bruikbaar en fijn boekje, om zijn stichtelijke toon en om de pretentieloosheid waarmee de schrijver zijn lezers (hoorders) vanuit de tekst tegemoet treedt.

Andere aanpak
Het boekje van ds. Van Vlastuin biedt hetzelfde en toch anders. Uit het ”Woord vooraf” blijkt dat de inhoud teruggaat op kerkbodeartikelen en op preken over het zevende gebod. De schrijver gaat systematisch te werk. Hij bespreekt in zeven hoofdstukken het huwelijksformulier. Allereerst de historische achtergrond, vervolgens de inleiding, daarna de inzetting van het huwelijk, de bedoeling van het huwelijk, de taken in het huwelijk en de bevestiging van het huwelijk.

De lezer ziet: het brede veld van het huwelijksleven wordt besproken en vanuit de Bijbel belicht. Het aardige van de aanpak is dat telkens als een soort paragraaf een passage van het formulier wordt besproken. In het grijs wordt dat gedeelte afgedrukt en praktisch, pastoraal becommentarieerd. Dit boekje is dus streng systematisch van opzet.

In principe komen dezelfde onderwerpen aan de orde als in het eerstbesproken boekje, maar naar de orde van het huwelijksformulier. Deze aanpak brengt mee dat men snel de weg vindt in het boekje. Wie het formulier volgt, weet gauw waar hij zijn moet voor een bepaald gedeelte of voor een speciaal probleem. In de inhoudsopgave vindt men de titels van de paragrafen. Het boekje is bijzonder toegankelijk opgezet en geschreven.

Dieper doorpraten
Over de inhoud kan ik even positief zijn als over het boekje van ds. Molenaar. Dit laatste boekje zou ik willen typeren als een soort huwelijkscatechese. Het kan voor dat doel goed gebruikt worden. Het boekje van ds. Molenaar is meer meditatief en tegelijk appellerend van aard.

De lezer zal soms met ds. Van Vlastuin ook wel eens wat verder, dieper over problemen, vragen en conflicten willen doorpraten. In grote lijnen en in hoofdstukken kan ik mij vinden in wat de schrijvers vanuit de Bijbel en het huwelijksformulier aan de lezer willen voorleggen. Materiaal ter overweging en voor gezamenlijke bespreking. Dit laatste geldt vooral het boekje van ds. Van Vlastuin.

Voor welke van beide men kiest, hangt mijns inziens af van de bedoeling die men heeft met de bestudering van het onderwerp. De auteurs bieden een handreiking vanuit een verschillende invalshoek. Wel moet de lezer met het materiaal zelf in de praktijk aan het werk. De lectuur over het huwelijk vanuit bijbels perspectief is met deze beide boekjes stellig verrijkt.