F. van Holten beschrijft persoonlijke herinneringen

„Toegedek met die heilige Naam”

Directeur Van der Leeuw van Van Nelle riep met het oog op een te vieren jubileum ooit Elias de Jeu bij zich. Wist zijn werknemer nog iets interessants voor een gedenkboek? „Meneer, ik weet heel wat, maar ik ben bang dat er weinig bij is dat geschikt is...”, zo antwoordde De Jeu (89). In dergelijke kernachtige uitspraken ligt de kracht van het door F. van Holten geschreven boek ”Ziende den Onzienlijke.”

De uitgave bevat meer van zulke gezegden. Ook van anderen dan, zoals hierboven, de schoonvader van de auteur. Toen de autobiograaf –bekend van zijn jarenlange arbeid voor de Spaanse Evangelische Zending– zich zag afgekeurd voor de militaire dienst, omdat hij nog niet genezen was verklaard van epilepsie, zei een familielid tot hem: „Onze Koningin kan alleen maar goedgekeurden gebruiken in haar dienst, maar onthoud het maar goed, Koning Jezus heeft alleen maar afgekeurden in Zijn liefdedienst” (blz. 78).

Nog een voorbeeld. De leden van de Gereformeerde Gemeente in Hersteld Verband te Rotterdam verkozen Van Holten met 66 van de 67 stemmen tot diaken. Enkele jaren later trad hij aan als ouderling. Toen de gemeente eenmaal tot het verband van de Christelijke Gereformeerde Kerken behoorde, vaardigde de particuliere synode hem tweemaal af naar de generale synode. Preses ds. J. H. Velema regelde het zo dat de afgevaardigden hun middagmaal gebruikten tijdens het uitspreken van de Troonrede door de Koningin. De Rotterdamse ambtsdrager zat daarbij naast de Zuid-Afrikaanse hoogleraar d'Assonville. Van Holten vroeg naar diens indruk van de woorden van de Koningin. „Sy het een wereldse rede gehou, en dit toegedek met die heilige Naam van God”, aldus de professor (blz. 119).

Persoonlijke herinneringen
De auteur legt in de recent verschenen uitgave tal van persoonlijke herinneringen vast. Eerst komt het voorgeslacht aan bod. Daarna schenkt de auteur aandacht aan zijn eigen leven. De publicatie is echter niet helemaal vergelijkbaar met de doorsnee biografie van een predikant of oude schrijver. Vaak beschreven zij immers uit vrees voor hoogmoed niet zelf hun leven.

Van Holten onderkent dat deze of gene misbruik zou kunnen maken van de door hem verwoorde persoonlijke zaken (blz. 143). Maar zijn „enige doel is Gods wonderlijke daden in verleden en heden tot Zijn eer en, mocht het zijn, tot stichting van Zijn kerk vast te leggen” (blz. 144).

De auteur verwoordt de drijfveer achter het schrijven van het uitgeven van zijn „persoonlijke herinneringen” als volgt. „Juist het persoonlijke, doorvoelde geestelijke getuigenis ontbreekt maar al te veel in onze dagen vol pure voorwerpelijkheid, vormendienst, en namaakbevindelijkheid. Wie al lezende denkt: nu komt hij met zichzelf, heeft me niet begrepen” (blz. 143).

(Tal van namenô (De schrijver laat het voorgeslacht in zijn leven aan bod komen. Het leefde in Groot-Ammers, Fijnaart en Heiningen, op het eiland Rozenburg, in Rotterdam, Scheveningen en Bergambacht. Wie zo ver teruggaat in de geschiedenis ontkomt er niet aan heel veel namen te noemen. En wie dan ook nog voor en in de Tweede Wereldoorlog in het Oude Noorden van Rotterdam woonde, voegt daar de herinnering aan tal van andere personen bij.

Voor de oppervlakkige lezer is dat niet altijd eenvoudig te volgen. Behalve waar bekende figuren naar voren komen. Pleun Kleijn is zo iemand. En ds. R. R. Sinclair, die bevriend was met ds. W. L. Tukker (blz. 85). Of ds. N. de Jong. Of de Rotterdamse burgemeester Van Walsum. Deze, goed bevriend met de vroegere minister-president Willem Drees, had ook buitengewoon boeiende gesprekken met de auteur (blz. 112). Ook kennen velen nog de naam van minister Van Dijk, voor wie de heer Van Holten eens moest invallen voor de CSFR.

”Ziende den Onzienlijke” bevat tal van histories en geschiedenissen. Het boek verhaalt ook van tal van wonderlijke uitreddingen in het tijdelijk leven. De auteur beschrijft tevens diverse gebeurtenissen in het geestelijk leven van min of meer bekende figuren. Deze bespreking biedt slechts een paar facetten. Degenen die zich daardoor geboeid en aangetrokken weten, zullen stellig dit boek willen lezen.